Nawożenie dolistne warzyw

Nawożenie dolistne warzyw. Jednym z popularniejszych sposobów aplikacji nawozów w uprawie roślin jest nawożenie dolistne,dzięki któremu możemy szybko dostarczyć roślinom brakujących składników pokarmowych, szczególnie azotu, magnezu, wapnia, boru, żelaza, cynku i manganu.

Wielu ogrodników, szczególnie w czasach niskich cen warzyw, ogranicza nawożenie doglebowe makroskładnikami, zwłaszcza potasem i fosforem, twierdząc,że niedobory uzupełnią poprzez nawożenie dolistne. Należy jednak pamiętać, że warzywa mają wysokie wymagania pokarmowe i poprzez nawożenie dolistne nie jesteśmy w stanie w pełni pokryć potrzeb na makroskładniki.

Nawożenie warzyw

Bardzo ważne w nawożeniu warzyw  jest np. odpowiednie zaopatrzenie w wapń kapusty,pomidorów,ogórków i papryki. W przypadku tego składnika nawożenie pozakorzeniowe jest wręcz konieczne, by poprawić koncentrację wapnia w warzywach i zmniejszyć zagrożenie występowania chorób fizjologicznych, takich jak tipburn na warzywach kapustnych, sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidorów i papryki.

W związku z ogromnym zróżnicowaniem zawartości przyswajalnego wapnia w glebach w zakresie < 200 – > 2,500 mg Ca/L gleby, a poziom optymalny wynosi 1000–1500 mg oprócz nawożenia dolistnego trzeba wzbogacić glebę w łatwo dostępny wapń odżywczy. Za to w przypadku mikroskładników B, Cu, Fe, Mn, Mo, Zn poprzez nawożenie dolistne możemy pokryć prawie całe potrzeby pokarmowe. Ponieważ składniki pokarmowe zaaplikowane dolistnie nie są transportowane do korzeni. Musimy zadbać o odpowiedni poziom mikroskładników w glebie, w szczególności o bor, cynk, mangan i żelazo, aby zapewnić prawidłowy rozwój systemu korzeniowego i prawidłowe funkcjonowanie rośliny od początku wegetacji.

Powszechnie uważa się, że nawożenie jest najszybszym sposobem aplikacji nawozów. To prawda, należy jednak pamiętać, że rozmaite składniki pokarmowe pobierane są w różnym tempie i w różnej ilości. Firmy nawozowe od lat wprowadzają różnego rodzaju dodatki i innowacyjne rozwiązania przyspieszające pobieranie składników pokarmowych – dla zapewnienia wyższej efektywności nawożenia.

Składniki mineralne-wchłanianie i transport

Mikroskładniki pokarmowe – Cu, Fe, Mn, Zn są często chelatowane, aby zapobiec antagonizmowi składników w nawozie i zapewnić ich łatwy transport w roślinie do miejsc, w których są potrzebne. Bardzo popularne są też nawozy, w których składniki pokarmowe są skompleksowane aminokwasami. Aminokwasy to związki organiczne zawierające przynajmniej jedną grupę aminową i jedną karboksylową. Należą do najważniejszych związków organicznych w żywych organizmach, ponieważ z nich zbudowane są białka. Aminokwasy są także składnikiem hormonów i enzymów. Rośliny są zdolne do samodzielnej syntezy aminokwasów, ale proces ten wymaga sporo energii i czasu, dlatego też podanie młodym roślinom aminokwasów wraz z deficytowymi składnikami pokarmowymi pozwala zaoszczędzić tę energię, jednocześnie dynamizując tempo rozwoju roślin.

Metalosate Calcium

Metalosate Calcium

Aminokwasy są prekursorami syntezy fitohormonów roślinnych, a podanie ich w nawozach stymuluje rośliny do większej produkcji tych substancji wzrostowych. Najaktywniejsze biologicznie i najcenniejsze są L-aminokwasy pochodzenia roślinnego. Uzyskuje się je w drodze fermentacji materiału roślinnego. W nawozie pełnią one rolę nośnika organicznego – chelatora, który umożliwia szybkie i niezwykle wydajne dostarczanie roślinom składników pokarmowych. Aminokwasy tworzą z nimi bardzo małe, elektrycznie obojętne cząsteczki, co przyspiesza wchłanianie i transport składników mineralnych wewnątrz rośliny.  Przykładowo wapń skompleksowany aminokwasami w nawozie Metalosate Calcium prawie w 100% pobierany jest w ciągu 3–4 godzin od aplikacji.

Cenne aminokwasy

Viflo Cal S

Doskonałym dodatkiem do nawozów mineralnych jest Protaminal zawierający 12% aminokwasów roślinnych.W przypadku boru, który nie jest metalem i nie jest chelatowany za pomocą syntetycznych chelatów, jakim jest EDTA najlepszym dodatkiem zapewniającym szybkie pobranie i transport w roślinie jest sorbitol, jeden z alkoholi cukrowych, który zapewnia pobranie > 90% boru w ciągu 8 godzin od aplikacji. Szybko działającymi nawozami borowymi są nawozy Bolero.Postęp technologiczny w produkcji nawozów jest ogromny, a najnowszym osiągnięciem jest nanotechnologia, dzięki której składniki pokarmowe aplikowane na rośliny są wyjątkowo szybko pobierane i transportowane do wewnątrz. Ponadto, stosując nawozy produkowane w nanotechnologii uzyskujemy doskonałe efekty nawozowe, wnosząc zdecydowanie mniejsze ilości składników pokarmowych niż przy stosowaniu nawozów prostych. Doskonałym przykładem takiego rozwiązania są nawozy z serii Viflo, szczególnie Viflo Cal S, Viflo CuB oraz nowy Viflo Gigantol.

Mocznik-nawożenie dolistne a presja chorób

Z przedstawionej  tabeli wynika, że najszybciej pobieranym składnikiem pokarmowym jest azot w formie amidowej. Pobranie azotu zastosowanego w innych formach (azotanowej i amonowej) jest zdecydowanie wolniejsze. Należy też pamiętać, że częste stosowanie mocznika w okresie wegetacji rozluźnia warstwę ochronną na liściach, ułatwiając infekcje chorób. To niekorzystne zjawisko zdecydowanie zmniejsza dodatek ligninosulfonianów do nawozów dolistnych. Nawozem łączącym te zalety jest Azofol.

Profilaktyka tańsza niż leczenie

W okresie niekorzystnych warunków pogodowych – zimna, suszy lub nadmiernych opadów czy też ograniczonego nawożenia doglebowego w okresie intensywnego wzrostu warzyw – ukryte niedobory składników pokarmowych (bezwidocznych objawów na roślinie) mogą obniżyć plony nawet o 20%. Dlatego też niezmiernie istotne jest, aby w okresach krytycznych dla wzrostu warzyw profilaktycznie zastosować:

  • po wschodach słońca lub 2 tygodnie po wysadzeniu rozsady, w celu przyspieszenia wzrostu – azot, fosfor, potas,magnez i siarkę oraz cynk,
  • w okresie wytwarzania pąków kwiatowych i kwitnienia – bor, fosfor i tytan,
  • w okresie wiosennych chłodów – fosfor i magnez oraz krzem i tytan,
  • w okresie wysokich temperatur, a najlepiej na początku lata, w celu poprawy gospodarki wodnej – potas, wapń, srebro, krzem oraz magnez – w celu zapewnienia prawidłowej syntezy chlorofilu.

Składniki pokarmowe -efektywne dawki w stosowaniu dolistnym

Niezmiernie istotne jest dostosowanie dawek składników pokarmowych stosowanych dolistnie do fizjologicznych potrzeb i możliwości pobrania nawożonych roślin.
Optymalne i bezpieczne dla roślin jednorazowe dawki makroskładników stosowanych dolistnie wynoszą:

  • azot: 1-3 kg/ha,
  • fosfor: 1–1,5 kg/ha,
  • potas: 1–2 kg/ha
  • magnez: 0,5–1 kg/ha
  • wapń: 0,1–2 kg/ha

Nawozy -stosowanie łączne

W celu obniżenia kosztów aplikacji nawozów dolistnych bardzo popularne jest mieszanie nawozów. Należy jednak przestrzegać kilku zasad:

  • nie wolno stosować nawozów wapniowych z nawozami fosforowymi (ryzyko wytrącenia fosforanu wapnia) oraz z siarczanem magnezu,
  • nie należy mieszać nawozów fosforowych z siarczanem magnezu oraz z nawozami, w których mikroskładniki pokarmowe nie są schelatowane,
  • nawozy mikroskładnikowe, schelatowane w 100% EDTA , np. Mikrostar complex, można stosować praktycznie ze wszystkimi nawozami dolistnymi.

Niedobory- prawidłowa diagnoza

Nawożenie dolistne jest bardzo skutecznym sposobem likwidacji niedoboru składników pokarmowych, oczywiście pod warunkiem że zabieg wykonamy przed wystąpieniem objawów na liściach lub owocach. Bardzo pomocne w diagnozowaniu stanu odżywienia roślin i oceny ewentualnych zagrożeń wystąpienia niedoboru składników pokarmowych są:

  • analizy gleby
  • analizy chemiczne roztworu glebowego oraz liści. Wykorzystanie tych metod diagnostycznych pozwoli precyzyjnie wykryć ewentualne zagrożenia i skutecznie im zapobiegać. Jeżeli na roślinach wystąpią symptomy niedoboru, należy zminimalizować jego negatywne skutki, ale aby to zrobić, trzeba prawidłowo rozpoznać objawy.

Krzysztof Zachaj