Nawadnianie i fertygacja upraw warzywniczych – najnowsze rozwiązania

Nawadnianie polowych upraw warzyw, zwłaszcza tych o dużych powierzchniach, niesie ze sobą wiele wyzwań. Począwszy od znalezienia i przystosowania odpowiedniego źródła wody po wybór i zaplanowanie efektywnego nawadniania połączonego z fertygacją. Wieloletnie doświadczenie w branży nawodnieniowej i obserwacji rynku pozwala stwierdzić, że w koncepcjach nawadniania na całym świecie zachodzą duże zmiany. Jakie?

Katarzyna Byliniak

Ogromna uwaga jest kierowana na oszczędność wody i energii oraz recykling zużytych linii i taśm kroplujących. Jesteśmy też świadkami dużych zmian technologicznych oraz zaawansowanej cyfryzacji na polach i w gospodarstwach. Czerpanie wzorców z postępującej globalnej rewolucji agronomicznej przynosi wymierne efekty hodowcom na całym świecie. Bezdyskusyjnie warte uwagi są rozwiązania pochodzące z krajów, gdzie od lat rolnicy zmagają się z niedostatkiem opadów i nieurodzajnymi glebami. W tak trudnych warunkach, niekiedy niemal pustynnych, funkcjonują ogromne farmy produkujące kukurydzę, ziemniaki czy cebulę najwyższej jakości. Dlaczego nie skorzystać z tego także w rodzimych uprawach? Sprawdzone rozwiązania i najlepsze produkty, będące rezultatem wieloletnich badań – to wszystko można mieć na wyciągnięcie ręki dzięki stałemu kontaktowi z wiodącymi producentami systemów nawodnieniowych.

Cebula – nawadniania taśmami kroplującymi
Cebula – nawadniania taśmami kroplującymi – podpowierzchniowo

Nawadnianie kropelkowe okiem praktyka

,,Od ponad dekady używam nawadniania kropelkowego” – mówi Don Hartman, który uprawia paprykę chili, cebulę i zboża w pobliżu Deming w stanie Nowy Meksyk w USA. „Wiele moich pól ma dziwaczne kształty ze względu na prawa wodne, które wiążą się z określonymi działkami, pochodzącymi z przełomu XIX i XX wieku. Teraz, gdy nawadnianie jest tak istotne dla naszej produkcji roślinnej na tym obszarze, bardzo ważna jest możliwość dopasowania metody do istniejących ograniczeń. W rezultacie nawadnianie kropelkowe działa wyjątkowo dobrze”. Hartman stosuje nawadnianie kropelkowe nawet przy uprawach zbóż, instalując taśmę około sześciu cali pod powierzchnią gleby. W swojej działalności rolniczej wykorzystuje produkty Netafim, więc cały jego system nawadniający może być monitorowany zdalnie, ponieważ zainstalowano modemy, aby umożliwić zarządzanie nawadnianiem poza lokalizacją systemu. „Mogę być w dowolnym miejscu w kraju i sprawdzać stan mojego nawodnienia – wystarczy, że mam internet lub dostęp do linii telefonicznej. Jestem w stanie monitorować każdą z moich upraw, jak gdybym tam był”. Hartman uprawia mniej więcej 450 akrów (180 ha) ziemi i mówi, że instalacja nawadniania kroplującego w połączeniu ze zdalnym monitorowaniem przyniosła znaczne oszczędności czasu i pracy. „Kiedyś nawadnianie wymagało czterech pracowników, a teraz mogę sam się tym zająć” – wyjaśnia. „Inne koszty, w tym koszty nawozów, paliwa i pompowania, zostały zredukowane po wdrożeniu nawadniania kroplowego”. Ponadto Don Hartman twierdzi, że możliwość podawania nawozu do upraw ograniczyła jego nadmierne stosowanie.

Bezdyskusyjnie warte uwagi są rozwiązania pochodzące z krajów, gdzie od lat rolnicy zmagają się z niedostatkiem opadów i nieurodzajnymi glebami. W tak trudnych warunkach, niekiedy niemal pustynnych, funkcjonują ogromne farmy produkujące kukurydzę, ziemniaki czy cebulę najwyższej jakości.

Czas pracy ciągnika na polach również uległ skróceniu, ponieważ woda do nawadniania jest dostarczana pod powierzchnią gleby i mniej gatunków chwastów kiełkuje, co przekłada się na ograniczenie czasu poświęcanego uprawie. „Zdalny monitoring pozwolił mi zarządzać farmą znacznie efektywniej niż kiedyś” – mówi Hartman. Zauważa także, że nawodnienie kropelkowe ogromnie wspomaga terminy rozpoczęcia zbiorów. „Nasze papryczki chili i cebule są sprzedawane bezpośrednio po zbiorze, a my jesteśmy w stanie nawadniać uprawy podczas zbiorów, zachowując maksymalną wagę i świeżość. Przed nawadnianiem kropelkowym, kiedy nawadnialiśmy bruzdy, musieliśmy potem czekać 3–4 dni, aż ziemia wyschnie, zanim mogliśmy wejść ze sprzętem do zbioru, stale próbując żonglować żniwami i harmonogramem nawadniania” – podkreśla Hartman. „Ponadto, ponieważ nasze warzywa potrzebowały więcej wody, spadłaby świeża waga i jakość owoców”.

Taśma kroplująca cienkościenna do trudnych warunków

Streamline X (Netafim) to cienkościenna taśma kroplująca bez kompensacji ciśnienia, ale o wzmocnionej strukturze. Na całej jej powierzchni zastosowano dodatkowe usztywniające żebrowania, które przedłużają trwałość i wytrzymałość produktu. Dzięki temu taśma jest odporna na trudne warunki, typu wzmożone tarcie podczas rozwijania czy montaż w instalacjach podpowierzchniowych. Wzmocnienia zewnętrzne zapewniają maksymalną odporność na ścieranie, a wewnętrzne minimalizują uszkodzenie kroplownika podczas instalacji. Streamline X to jedna z najwytrzymalszych cienkościennych taśm na rynku, jakie kiedykolwiek powstały. Lekkie i bardzo długie rolki ułatwiają maszynowe rozwijanie i instalację pod powierzchnią ziemi. Streamline X to najlepszy wybór do sezonowego nawadniania upraw rzędowych, ponieważ charakteryzuje się jednolitą konstrukcją (bez zgrzewów), niskimi wymaganiami dotyczącymi filtracji oraz ochroną wylotu emiterów, która zapobiega przedostawaniu się gleby i wnikaniu korzeni do wnętrza.

Streamline X (Netafim)
Streamline X (Netafim) – cienkościenna taśma kroplująca
Streamline X – montaż maszynowy w uprawie ziemniaka

Różne poziomy zaawansowania, jeden cel

FertiOne™ Netafim
FertiOne™ Netafim

Najskuteczniejszym sposobem na zwiększenie ilości i jakości plonów jest nawożenie rośliny zgodnie z jej wyjątkowymi, ciągle zmieniającymi się potrzebami. Oznacza to dostarczanie odpowiedniej ilości składników odżywczych i wody we właściwym czasie. Niezastąpiona jest w tym celu fertygacja – metoda, która zapewnia hodowcom precyzyjną kontrolę nad aplikowanymi nawozami. Fertygacja to proces składający się z trzech etapów:

  • I – rozpuszczanie nawozów stałych,
  • II – mieszanie i dystrybucja rozpuszczonych składników odżywczych zgodnie z pożądanym stosunkiem dawkowania,
  • III – dostarczanie dokładnej ilości składników odżywczych do strefy korzeniowej rośliny.
Aquafert Mini Plastic Puglia
Aquafert Mini Plastic Puglia

Czołowi producenci urządzeń do fertygacji starają się odpowiedzieć na potrzeby hodowców warzyw na poziomie, jakiego oni oczekują. Z tego względu oferta jest szeroka – od prostych urządzeń, opartych na inżektorach, po zaawansowane miksery kilkukanałowe. Poniżej zaprezentowane zostały dwa modele urządzeń do fertygacji na poziomie podstawowym i średnim. Aquafert Mini (Plastic Puglia) to ręczny system fertygacji, przeznaczony do upraw o małych i średnich powierzchniach. Jest on wyposażony w pompę pomocniczą, którą można łatwo podłączyć przez obejście w dowolny system nawadniający. System Aquafert Mini jest bardzo łatwy w regulacji dzięki ręcznym zaworom regulacyjnym i przepływomierzom ze skalą odczytu od 50 do 500 l/h. Dozowanie odbywa się poprzez zwężkę Venturiego. Aquafert Mini jest wykonany ze stali nierdzewnej, co czyni go niezwykle wytrzymałym i niezawodnym. FertiOne™ (Netafim) – niezawodne jednokanałowe rozwiązanie do fertygacji, przeznaczone do otwartych upraw polowych i sadów wyposażonych w energię elektryczną. W pełni konfigurowalny i przyjazny dla użytkownika system zapewnia wysoką wydajność przy minimalnych nakładach inwestycyjnych, co czyni go niezwykle opłacalnym rozwiązaniem. Zalety urządzenia:

  • produktywność (poprawia wielkość i jakość plonów dzięki precyzyjnemu odżywianiu),
  • równomierność (zapewnia jednolitą ilość – stosunek – składników odżywczych, dzięki innowacyjnej konstrukcji),
  • możliwość skalowania (skaluje do szybkości przepływu w systemie od 5 do 700 m3/h i do 8 barów ciśnienia),
  • opłacalność (wymaga minimalnych nakładów i zapewnia szybki zwrot inwestycji).