Mączlik (biała muszka) – skuteczne zwalczanie

Obserwowane w ostatnich latach ocieplanie się klimatu sprawia, iż wzrasta liczebność szkodników, a te, które do niedawna były problemem jedynie w szklarniach, obecnie stanowią ogromne zagrożenie dla upraw polowych. Przekonali się o tym producenci warzyw kapustnych, którzy na swoich plantacjach borykają się z mączlikami.

Karolina Jazic

Mączliki, ze względu na ich wygląd, potocznie nazywa się białymi muszkami. Morfologia poszczególnych gatunków nieznacznie się różni – mączlik warzywny w porównaniu do szklarniowego ma na skrzydłach delikatne, ciemne plamki. Agrofagi te są niewielkich rozmiarów (dorastają do 1,5–2 mm długości), jednak ich kolonie występują bardzo licznie. Samica może złożyć do 150 jaj w ciągu życia, a podczas sezonu występuje od 3 do 5 pokoleń.

Wyrządzane szkody przez mączlika

Na wczesnych plantacjach warzyw uprawianych w gruncie mączliki mogą pojawić się już pod koniec marca, a przy korzystnych warunkach żerują nawet do października. W szklarniach ich rozwój może trwać cały rok. Groźne są zarówno osobniki dorosłe, jak i larwy. Wysysają duże ilości soku z tkanek liści, ogładzając roślinę, co prowadzi do zaburzeń we wzroście i rozwoju, a w skrajnych przypadkach do jej zasychania. Podczas żerowania mączliki wydzielają sporo rosy miodowej (spadzi), na której rozwijają się grzyby sadzakowe, utrudniające wymianę gazową i fotosyntezę, prowadząc do pogorszenia ilości i jakości plonu. Istnieje niewiele zarejestrowanych środków do walki z mączlikami. Oto one.

Limocide – preparat do zwalczania mączlika

Preparat ten ma szerokie zastosowanie w wielu uprawach. Etykieta pozwala na użycie go do walki z mączlikami w takich gatunkach, jak: kapusta głowiasta biała i kapusta włoska, sałata, papryka, ogórek i pomidor (uprawiane w gruncie i pod osłonami), melon, a także rośliny ozdobne oraz tytoń. Ponadto zwalcza wciornastki, które również potrafią stanowić spore zagrożenie dla upraw warzyw, oraz ma działanie grzybobójcze (m.in. na mączniaki i bielika krzyżowych), polegające na wysuszaniu ścian komórkowych grzybni i zarodników. Skład produktu (olejek pomarańczowy) pozwala na zastosowanie go nie tylko w uprawach konwencjonalnych, ale także ekologicznych. Limocide działa na owady o miękkiej budowie ciała, wysuszając ich korpusy i unieruchamiając, co zapewnia szybki efekt skuteczności. Bez wątpienia jest to szczególnie istotne, ponieważ pozwala zminimalizować uszkodzenia spowodowane przez szkodniki. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie: 6 (w odstępach 7-dniowych).

Teppeki 50 WG

Substancją czynną produktu jest flonikamid, należący do grupy karboksyamidów. Do niedawna miał on rejestrację jedynie do zwalczania mszyc w uprawach rolniczych i sadowniczych. Od minionego sezonu można go stosować także przeciwko mączlikom (mszycom również) w kapuście głowiastej białej, czerwonej i brukselskiej (zastosowanie małoobszarowe). Etykieta pozwala na dwukrotne zastosowanie preparatu w sezonie, w odstępie 2–3 tygodni, w dawce 0,14 kg/ha. Teppeki 50 WG jest środkiem wykazującym działanie układowe (górnosystemiczne). Ponadto preparat potrafi przemieścić się z górnej strony liścia na dolną (tzw. działanie translaminarne). Wykazuje wydłużony efekt działania (do 3 tygodni po zabiegu). Zwalcza szkodniki mające aparat gębowy kłująco-ssący w sposób kontaktowy i żołądkowy. Krótko po oprysku owad przestaje żerować, natomiast jego śmierć następuje dopiero po mniej więcej 2–4 dniach od pobrania środka.

Movento 100 SC

Substancją wchodzącą w skład preparatu Movento 100 SC jest spirotetramat. W celu zwalczania mączlików można go stosować w takich warzywach, jak: kalafior, brokuł, kapusta brukselska, kapusta głowiasta, jarmuż, kapusta pekińska, kapusta pak-choi (chińska) i kalarepa (uprawiane w gruncie) oraz fasola szparagowa, fasola na zielone nasiona, fasola na suche nasiona (uprawiane pod osłonami). Dozwolone są 2 zabiegi w sezonie (wymagany odstęp pomiędzy zabiegami to minimum tydzień w przypadku fasoli oraz 2 tygodnie dla kapustnych). Maksymalna dawka dla jednorazowego zastosowania wynosi

0,75 l/ha. Środek na szkodniki działa poprzez hamowanie biosyntezy tłuszczów. Jest preparatem systemicznym. W roślinie przemieszcza się przez ksylem i floem, dzięki czemu chroni zarówno starsze, jak i nowe liście.

Ochrona przed mączlikiem w uprawach szklarniowych

Z uwagi na to, że w warzywach szklarniowych mączlik od dawna stanowił problem, większość preparatów zwalczających tego szkodnika zarejestrowanych jest właśnie w uprawach pod osłonami. Etykiety obejmują głównie takie gatunki, jak: pomidor, ogórek, papryka, oberżyna, sałata. Taką rejestrację ma środek Kobe 20 SP, oparty na acetamiprydzie, należącym do grupy neonikotynoidów. W roślinie działa powierzchniowo, wgłębnie i systemicznie, natomiast na szkodniki kontaktowo i żołądkowo. Można go stosować w stężeniu 0,04% do dwóch razy w sezonie, w odstępach 7–10 dni. Innym wartym uwagi środkiem, zarejestrowanym do ochrony warzyw uprawianych pod osłonami, jest Azatin EC. Jest to insektycyd naturalny, którego substancja czynna (azadyrachtyna) pochodzi z nasion miodli indyjskiej (Azadirachta indica). Preparat działa wielokierunkowo – jako regulator wzrostu, zakłócając rozwój owadów w stadium przedimaginalnym, oraz zapobiega tworzeniu się hormonu (ekdyzonu) odpowiedzialnego za linienie i metamorfozę do stadium owada doskonałego. Ponadto charakteryzuje się antyfidantnym (hamującym żerowanie) oraz repelentnym (odstraszającym) sposobem działania, uzyskiwanym przez bezpośredni kontakt oraz po spożyciu środka. Rejestracja, poza wspomnianymi wyżej uprawami, obejmuje szpinak, endywię, rukolę, boćwinę, pietruszkę, bazylię i cukinię. Maksymalna dawka to 1,5 l/ha.

Istotny monitoring w walce z mączlikiem

Oczywiście zgodnie z Integrowaną Ochroną Roślin bardzo ważne są działania prewencyjne, takie jak niszczenie chwastów na plantacji i wokół niej (także wokół szklarni), gdyż mączlik może na nich zimować i żerować. Bez wątpienia lustracja upraw stanowi ważne ogniwo w walce ze szkodnikami. Do tego mogą posłużyć żółte tablice lepowe, umieszczane ponad roślinami. Należy również obserwować same rośliny, szczególnie dolne strony liści, w poszukiwaniu osobników dorosłych, larw oraz złożonych jaj. Ochronę chemiczną zaleca się rozpocząć zaraz po zaobserwowaniu szkodnika, wykorzystując dostępne zarejestrowane produkty według zaleceń zawartych w etykietach. Ważne jest ich naprzemienne stosowanie, aby uniknąć problemu związanego z odpornością.

Podczas żerowania mączliki wydzielają sporo rosy miodowej (spadzi), na której rozwijają się grzyby sadzakowe, utrudniające wymianę gazową i fotosyntezę, prowadząc do pogorszenia ilości i jakości plonu.