Jak skutecznie odchwaszczać cebulę?

Odchwaszczanie cebuli. Prawidłowe prowadzenie uprawy cebuli wymaga stworzenia optymalnych warunków. Konieczny jest wybór odpowiedniego materiału nasiennego, właściwie przeprowadzony siew i poprawne przygotowanie gleby, uwzględniające jej rozkruszenie i właściwe dociśnięcie.

Cebula jest jedną z tych upraw warzywniczych, dla których zachwaszczenie gleby ma szczególne znaczenie. W zależności od siedliska, jak też terminu siewu, kolanka zaczynają się pojawiać w terminie od 11 do 25 dni. W ten sposób, często w warunkach utrzymującej się niskiej temperatury. Kiedy wschody się przedłużają, masowo mogą pojawić się te gatunki chwastów, które mają zdolność kiełkowania w niższej temperaturze.

Odchwaszczanie cebuli

Odchwaszczanie chemiczne jest koniecznością ze względu na precyzyjny siew pasowo-rzędowy, z małą ilość nasion. Aby nie doszło do znaczącego spadku plonu, plantacja cebuli musi być wolna od chwastów przynajmniej do osiągnięcia przez rośliny 3–4 liści. Jednocześnie cebula jest bardzo wrażliwa na działanie herbicydów kontaktowych stosowanych po jej wschodach. Prawidłowe prowadzenie uprawy wymaga więc stworzenia optymalnych warunków do poprawnych i szybkich wschodów. Wymaga  to wyboru odpowiedniego materiału nasiennego, właściwie przeprowadzonego na odpowiednią głębokość siewu. Poprawne przygotowanie gleby, uwzględniające jej dokładne rozkruszenie i właściwe dociśnięcie.

Zabiegi przedwschodowe

Do zabiegów przedwschodowych, bezpośrednio  po siewie, bezwzględnie trzeba stosować pendimetalinę występującą w takich produktach jak Stomp 330 EC, Sharpen 330 EC czy Pendigan 330 EC. W postaci emulsji pendimetalinę można stosować jednorazowo, bezpośrednio po siewie, w dawce 3–5 l/ha, natomiast w postaci zawiesinowej w dawce 2,5–3,5 l/ha. Z reguły zaleca się stosowanie niższych spośród zalecanych dawek,  w szczególności wtedy, gdy zabieg nie był wykonany bezpośrednio po siewie. Jeżeli nie opryskano pola po siewie cebuli, zabieg  Stompem 330 EC można również wykonać jednorazowo po wschodach, po osiągnięciu przez rośliny 2 liści właściwych, w dawce 2,0–4,0 l/ha. Na własną odpowiedzialność możliwy jest podział dawek niektórych  środków zawierających pendimetalinę.

Stomp Aqua 455 SC

Stomp aqua 455 SC może być użyty bezpośrednio po siewie w dawce 1,75 l/ha, jeżeli po wschodach będzie przewidziany jeszcze jeden zabieg tym środkiem. Istnieje również możliwość wykonania zabiegów tym herbicydem w trzech dawkach dzielonych, z czego dwie wykonuje się po wschodach.  Podzielić można również dawki Stompu  330 EC. W dawkach dzielonych środek ten może być stosowany dwukrotnie co 5–7 dni, na przykład z produktami zawierającymi prosulfokarb, począwszy od 2. liścia właściwego cebuli – w dawce 1,25 l/ha Boxera 800 EC  +  0,6 l/ha Stompu 330 EC. Jeżeli Stomp 330 EC będzie stosowany  w dawkach dzielonych, to po wschodach cebuli należy obniżyć dawkę do zabiegu bezpośrednio po siewie – do 1,25–2,5 l/ha.

Glifosat

W warunkach obniżonych dawek pendimetaliny stosowanej bezpośrednio po siewie, a także na cięższych glebach oraz przy wczesnych terminach siewu, konieczne jest zastosowanie glifosatu tuż przed wschodami cebuli. Jest to zabieg zbyt często pomijany, chociaż korzyści z jego wykonania są nie do przecenienia. Na mniej więcej 2–3 dni przed wschodami gifosat stosujemy przy dużym stężeniu z małą ilością wody/ha, co ogranicza możliwość jego „wpłukania“ do gleby. Glifosat powinien być zastosowany  jak najpóźniej przed wschodami.Zbyt  wczesne jego zastosowanie nie jest korzystne, ponieważ wydłuża się termin, w którym chwasty będą mogły kiełkować.

Rola glifosatu

Tymczasem rolą tego zabiegu jest ograniczenie wzrostu chwastów w okresie, w którym cebula  jest szczególnie wrażliwa na herbicydy kontaktowe. Czyli w fazie flagi i pierwszego liścia właściwego. W tym czasie, szczególnie w przypadku stosowania obniżonych  dawek, stężenie pendimetaliny użytej  bezpośrednio po siewie zaczyna już spadać. Stwarza to możliwość kiełkowania coraz  to większej liczby gatunków chwastów.

Zabiegi agrotechniczne

Istnieją różne sposoby na ustalenie bezpiecznego terminu stosowania glifosatu, tak aby nie zniszczyć wschodzących roślin cebuli. Na kilka dni przed wschodami można na części roślin rozłożyć przezroczystą folię  czy nawet fragment płyty pleksi albo szybę, pod którymi to materiałami, z uwagi na wyższą temperaturę, wschody cebuli pojawią się szybciej. Będzie to stanowiło sygnał do wykonania zabiegu. Najprościej można jednak, co 1–2 dni, rozgrzebywać nasiona w rzędach i regularnie sprawdzać, czy doszło już do kiełkowania. Zanim jeszcze kolanka cebuli pojawią się na powierzchni gleby. Im więcej uwagi poświęci się zabiegom przed wschodami cebuli, tym łatwiej będzie można zwalczać chwasty w okresie po jej wschodach.

Zabiegi powschodowe

W fazie flagi nie powinno się stosować żadnych herbicydów, natomiast pierwsze zabiegi można rozpocząć wraz  z wykształceniem się pierwszego liścia właściwego cebuli. Dla bezpieczeństwa warto sprawdzać stopień rozwoju systemu korzeniowego młodych siewek.Jeżeli młode siewki z dobrze wykształconym pierwszym liściem właściwym (nie należy mylić z flagą) będą miały rozwinięte 3 wyraźne korzonki, to w tym momencie można w miarę bezpiecznie przystąpić do wykonywania zabiegów powschodowych. Do pierwszych zabiegów często stosuje się chloroprofam w dawkach pełnych albo dzielonych  (Alliacine 400 EC), oxyfluorfen (Galligan 240 EC),  a od końca fazy 1 liścia prosulfokarb (Boxer 800 EC). W przypadku zachwaszczenia plantacji cebuli chwastami rumianowatymi albo ostrożniem od 3 liści cebuli można z powodzeniem stosować chlopyralid, np. w postaci środka Vivendi 300 SL, który stosuje się w dawce 0,3–0,4 l/ha.

Gleba nadmiernie zachwaszczona

Chlopyralid radzi sobie również z rzodkwią świrzepą, często spotykaną na glebach nadmiernie zakwaszonych, a także ogranicza rozwój blekotu pospolitego. Do chwastów wrażliwych na chlopyralid należy również coraz częściej spotykana na plantacjach cebuli żółtlica drobnokwiatowa. Gatunek ten często pojawia się w zachwaszczeniu wtórnym wraz z szarłatem szorstkim, chwastami rumianowatymi, jasnotą purpurową i różową, psianką czarną, komosą  czy rdestówką powojowatą. Herbicydem kontaktowym, który dobrze sobie radzi  z tymi gatunkami i może stanowić uzupełnienie dla wcześniej wykonywanych zabiegów, jest Lentagran 45 WP.

Lentagran 45 WP

Od fazy 3. liścia cebuli Lentagran 45 wP stosuje się jednorazowo w dawce 1,5–1,66 kg/ha.  Zalecaną maksymalną dawkę można podzielić na dwie po 0,75 kg/ha. Wykonując pierwszy zabieg w fazie 1,5 liścia, kiedy cebula ma wykształcony pierwszy liść właściwy. Wykonując drugi liść osiągnie połowę wysokości pierwszego, i drugi zabieg w fazie 3 liści. Można też stosować trzy zabiegi po 0,25–0,5 kg/ha w odstępach około 7 dni. W obniżonych dawkach, nadal na własną odpowiedzialność, Lentagran 45 wP można stosować w mieszaninie z Alliacine 400 EC (0,5–0,75 l/ha) lub Stompem 330 EC (0,6 l/ha) albo z Alliacine 400 EC i Stompem 330 EC równocześnie. W takich warunkach dawka Stompu 330 EC zastosowanego do zabiegów bezpośrednio po siewie nie może przekraczać 2,5 l/ha.

Tabela – Dawki wybranych graminicydów do zwalczania chwastów jednoliściennych w cebuli

Gatunki jednoliścienne

Koncentrując się na zwalczaniu chwastów dwuliściennych, nie należy zapominać, że duży problem dla cebuli mogą stanowić też gatunki jednoliścienne. W nawale zabiegów często opóźnia się termin stosowania różnych graminicydów, co w konsekwencji może skutkować słabszą efektywnością zwalczania. Zabiegi takimi graminicydami jak Leopard Extra 05 EC (0,75–3,0 l/ha), Agil S (0,5–1,5 l/ha), Select Super 120 EC i innymi wykonuje się już od fazy 1. liścia właściwego cebuli. Do zwalczania perzu Agil S można stosować w dawkach dzielonych 2 x po 0,6 l/ha. Spośród wymienionych herbicydów Select Super 120 EC bardzo dobrze zwalcza również wiechlinę jednoroczną.

dr Janusz Mazurek