Jak zwalczać agrofagi w uprawach pod osłonami
Ochrona roślin przed szkodliwymi agrofagami to priorytet w uprawach pod osłonami. Ważne są systematyczna obserwacja i natychmiastowa reakcja na pojawiające się szkodniki. Zastosowanie odpowiedniej, skutecznej integrowanej ochrony, włączając w nią metody biologiczne, pomoże uporać się ze szkodliwymi owadami.
Justyna Pacześna-Mikurenda
Nowa biostrategia zwalczania agrofagów
Metody biologiczne opierają się na różnych zabiegach agrotechnicznych, a także na wykorzystaniu biopreparatów. W 2020 roku portfolio biologicznych produktów powiększyło się o preparat o nazwie Azatin EC. Jest to ekologiczny produkt, zwalczający bardzo szeroką gamę szkodników, m.in.: mączliki, miniarki, mszyce, wciornastki, skośnika pomidorowego, gąsienice sówkowatych czy motyli. Substancją aktywną produktu jest azadyrachtyna A. Jest to naturalna substancja, która została wyizolowana z nasion miodli indyjskiej, tzw. drzewa Neem.
Według badań azadyrachtyna wywołuje reakcje u ponad 300 gatunków owadów. Jako substancja aktywna została dopuszczona przez UE do ochrony roślin w rolnictwie ekologicznym. Działa na owada jako regulator wzrostu – zakłócając jego rozwój w stadium przedimaginalnym, zapobiega tworzeniu się ekdyzonu, głównego hormonu odpowiedzialnego za linienie i metamorfozę do stadium owada doskonałego (imago). Wykazuje również działanie antyfidantne (hamuje żerowanie) i repelentne (odstraszające). Warto zaznaczyć, że substancja ta nie wywołuje efektu knock-down, owad nie ginie bezpośrednio po kontakcie z azadyrachtyną, lecz w następstwie utraty zdolności żeru i zaburzeń zdolności rozrodczych. Stwierdzono bowiem hamujący wpływ azadyrachtyny na aktywność płciową owadów i niską liczbę złożonych przez nie jaj. Bardzo istotną cechą substancji jest jej przemieszczanie się na powierzchni rośliny. Działa systemicznie i translaminarnie – z wierzchniej na spodnią stronę liścia.
Zakres stosowania preparatu Azatin EC do zwalczania agrofagów
| Uprawa | Zwalczany szkodnik | Dawka (l/ha) | Karencja (dni) |
| pomidor, oberżyna (pod osłonami) | mączniki, miniarki, skośnik pomidorowy, mszyce, stonka ziemniaczana, gąsienice sówkowatych, wciornastki | 1–1,5 | 3 |
| ogórek, cukinia, dynia, melon, arbuz (pod osłonami) | mszyce, mączliki, miniarki, gąsienice sówkowatych wciornastki | 1–1,5 | 3 |
| truskawka (pod osłonami) | mszyce, mączliki, wciornastki, gąsienice motyli | 1–1,5 | 7 |
| słata, szpinak, endywia, rukola, boćwina, pietruszka, bazylia, (pod osłonami) | mszyce, mączliki, miniarki, gąsienice sówkowatych | 1–1,5 | 7 |
| kwiaty i rośliny ozdobne (pod osłonami) | mszyce, mączliki, miniarki, wciornastki, gąsienice motyli | 1–1,5 | 7 |
Czy wiesz, że…
…Azatin EC jako jedyny preparat zawierający azadyrachtynę A został zarejestrowany do zwalczania skośnika pomidorowego (Tuta absoluta). To poważny agrofag, atakujący głównie uprawy pomidorów, ale też inne gatunki z rodziny Solanaceae. Jego szkodliwość polega na wyżeraniu tkanki miękiszowej liścia. Uszkadza ją znacznie, co powoduje zahamowanie wzrostu i plonowania roślin. Poza liśćmi wgryza się również w owoce i łodygi. Owad charakteryzuje się dużą dynamiką rozwoju, może wydać nawet 10–12 pokoleń.