Europejski Zielony Ład a nawożenie warzyw

Europejski Zielony Ład to unijna strategia wzrostu, która ma przekształcić Europę w neutralne klimatycznie, sprawiedliwe i dostatnie społeczeństwo o nowoczesnej i konkurencyjnej gospodarce. Ponieważ rolnictwo odpowiada za ponad 30% emisji gazów cieplarnianych, wyznaczono ambitne cele dla tego sektora gospodarki.
Krzysztof Zachaj, Iwona Polewska Jankowiak

Europejski Zielony Ład a nawożenie warzywW rolnictwie Europejski Zielony Ład ma być realizowany w ramach dwóch strategii – „Od pola do stołu” i „Bioróżnorodności”. Obie ustanawiają zarówno cele trudne do zweryfikowania, np. powstrzymanie zmniejszania się populacji ptaków i owadów, szczególnie pszczół, występujących na obszarach użytkowanych rolniczo, jak i konkretne założenia ilościowe.

Zgodnie ze strategią „Od pola do stołu” Unia Europejska do 2030 roku powinna zrealizować poniższe cele:

  • redukcja zużycia środków ochrony roślin (zwłaszcza tych niebezpiecznych) o 50%,
  • redukcja stosowania nawozów mineralnych o 20% (paradoksalnie, w związku z aktualną sytuacją na rynku nawozów – wysokimi cenami i ograniczoną podażą – ten cel prawdopodobnie zostanie zrealizowany dużo szybciej),
  • przeznaczenie co najmniej 10% gruntów ornych na cele prośrodowiskowe (elementy krajobrazu rolniczego),
  • przeznaczenie 25% gruntów rolnych pod uprawy ekologiczne.

Cele Europejskiego Nowego Ładu – czy realne?

Komisja Europejska potwierdziła, że wymienione wyżej wskaźniki ilościowe dotyczą całej Unii Europejskiej. Kraje członkowskie mają natomiast obierać własne, realne ścieżki dojścia do celów Europejskiego Zielonego Ładu. Jeśli chodzi rolnictwo ekologiczne, to w ciągu ostatnich 10 lat jego obszar w UE wzrósł o prawie 66% – z 8,3 mln hektarów w 2010 roku do 13,8 mln hektarów w 2019 roku. Obecnie stanowi on 8,5% powierzchni całkowitej wykorzystanych użytków rolnych w UE. Natomiast w Polsce na produkcję ekologiczną przeznacza się nieco ponad 3% gruntów rolnych. Zatem osiągnięcie celu 25% powierzchni upraw ekologicznych do 2030 roku z pewnością jest nierealne.

Nawożenie warzyw

W kontekście efektywnego prowadzenia upraw – niezależnie od dyrektyw czy aktualnej sytuacji na rynku nawozów – bardzo ważne jest dbanie o żyzność gleby, jej odczyn, strukturę gruzełkowatą, prawidłowe stosunki wodno-powietrzne, a także o uruchomienie rezerw glebowych i lepsze wykorzystanie zastosowanych nawozów. Warzywa, szczególnie kapustne, buraki czerwone, ogórki i pomidory, wymagają wysokich dawek azotu (nawet 200–250 kg N/ha/ sezon), fosforu i potasu. Zatem ograniczenie zużycia nawozów o 20% bez spadku plonu jest niezmiernie trudne, ale możliwe przy wykorzystaniu nowoczesnych rozwiązań oraz przy racjonalnym i precyzyjnym stosowaniu nawozów, m.in. poprzez fertygację. Rozwiązaniem, wpisującym się i w optymalizację kosztów, i poprawę jakości upraw, i strategię Europejskiego Zielonego Ładu, jest wprowadzenie do agrotechniki bakterii wiążących azot z powietrza (Azotobacter salinestris) oraz bakterii poprawiających wykorzystanie fosforu z rezerw glebowych (np. Bacillus, Pseudomonas putida czy Aspargillus). Ponadto istotne znaczenie ma wykorzystywanie nawozów o niskim indeksie śladu węglowego, czyli takich, których produkcja emituje najniższe ilości CO2.

Szczególnie godne polecenia są nawozy:

  • Rosahumus – skład produktu to aż 85% kwasów humusowych, 12% K2O i 0,6% żelaza. Kwasy humusowe zawarte w nawozie swoją szczególną bioaktywnością przewyższają pięciokrotnie te pochodzące z innych źródeł materii organicznej. Nawóz działa jak środek kondycjonujący glebę, biokatalizator procesów glebowych i biostymulator rozwoju roślin. Jego działanie jest długookresowe, co potwierdzają badania. Stosowanie Rosahumusu w ilości 3–6 kg/ha, w formie oprysku gleby przed siewem nasion lub sadzeniem rozsady, pozwala obniżyć dawki nawozów mineralnych o 25–50% (potwierdzone badaniami w Instytucie Ogrodnictwa). Indeks śladu węglowego dla Rosahumusu wynosi 0,3.
  • Rhizosum N plus – produkt zawierający wolnożyjące bakterie Azotobacter salinestris, które mają wyjątkową zdolność wiązania niedostępnego dla roślin azotu atmosferycznego N2 do amoniaku NH3, wykorzystywanego przez nie do budowy aminokwasów i białek. Ponadto preparat zawiera mangan, żelazo i 80% substancji organicznej w suchej masie. Bakterie Azotobacter salinestris działają natychmiast po aplikacji. Rhizosum N plus jest wyjątkowo skuteczny – 1 oprysk w sezonie (wczesną wiosną, po wysadzeniu rozsady, lub po wschodach warzyw, do fazy 4–8 liści) w dawce 25–50 g/ha wystarczy, aby ograniczyć nawet o 50% dawki azotu stosowanego w nawozach mineralnych.
  • Algasoil – nowy i jedyny na polskim rynku granulowany nawóz organiczny NPK otrzymywany z alg morskich Sargassum ssp. Zawiera 35% substancji organicznej, 10% węgla organicznego oraz różnorodne substancje czynne – kwasy humusowe i fulwowe (3,7%), kwas alginowy, aminokwasy, mannitol, laminarynę, jod i naturalne oligosacharydy. Nawóz odbudowuje strukturę gruzełkowatą gleby, zapobiega wypłukiwaniu i uwstecznianiu składników odżywczych, takich jak azot, fosfor, potas, magnez i wapń, zwiększając ich wykorzystanie przez rośliny. Przygotowuje glebę do szybkiej ekspansji pożytecznych mikroorganizmów (więcej żywych organizmów zapewnia dobre środowisko ekologiczne dla lepszego kiełkowania, rozwoju korzeni, intensywnego wzrostu i uzyskania wysokich plonów roślin uprawnych nawet w niekorzystnych warunkach). Aplikacja w dawce 50–100 kg/ha pozwala obniżyć dawki nawozów mineralnych o 25%.

Oczywiście możliwości nawożenia warzyw zgodnie z trendami Europejskiego Zielonego Ładu, jednocześnie pozwalających na obniżenie nawożenia oraz na uzyskanie wysokich i dobrych jakościowo plonów, jest więcej. Szczegółowe informacje można uzyskać u doradców Agrosimexu.