Ekologiczne metody zwalczania zgnilizny twardzikowej w uprawach warzywniczych w gruncie i pod osłonami – wideo
Ze względu na coraz większą intensyfikację rolnictwa, skracanie płodozmianu oraz specjalizację gospodarstw w produkcji konkretnych gatunków roślin, z każdym rokiem notuje się także coraz większe porażenie upraw patogenem Sclerotinia sclerotiorum, powodującym zgniliznę twardzikową. Patogen ten jest polifagiem, to znaczy że może atakować wiele różnych gatunków roślin. Infekcje najczęściej obserwuje się na takich gatunkach jak rzepak, marchew, seler, pietruszka, sałata czy rośliny kapustne.
Źródłem infekcji pierwotnej patogena są sklerocja – zarodniki przetrwalnikowe, które potrafią zimować w glebie od kilku do kilkunastu lat. Sklerocja mogą kiełkować w strzępkę grzybni i porażać dolne organy roślin, które mają bezpośredni kontakt z glebą lub też wytwarzać owocniki zwane apotecjami. Zarodniki (askospory) wraz z podmuchami wiatru docierają w górne partie roślin.
Część 1:
Część 2:
Ze względu na dwoistość rozwoju patogena, jest on niezwykle trudny w zwalczaniu. Preparaty zarejestrowane do zwalczania zgnilizny twardzikowej eliminują wyłącznie tegoroczne objawy choroby nie zmniejszając jednocześnie potencjału infekcyjnego w glebie. Ponadto preparaty systemiczne posiadają zróżnicowaną skuteczność, która jest w dużej mierze uzależniona od warunków pogodowych oraz siedliskowych. Dodatkowo choroba wykazuje największą dynamikę rozwoju w przechowalni, co uniemożliwia przeprowadzenie dodatkowego zabiegu ochrony ze względu na brak zarejestrowanych produktów.
Zwalczanie zgnilizny twardzikowej
Jednym z nowych rozwiązań w ochronie upraw przed zgnilizną twardzikową jest preparat Contans. Produkt zawiera żywy organizm, grzyba Coniothyrium minitans. Organizm ten jest nadpasożytem grzybów z rodzaju Sclerotinia spp, powodując wyniszczenie i rozpadanie się sklerocjów. Składnik aktywny preparatu Contans potrzebuje od 6 do 8 tygodni na rozłożenie sklerocjów znajdujących się w glebie, dlatego też środek należy stosować zapobiegawczo. Preparat posiada formulację WG (granulat), dzięki czemu jest łatwo rozpuszczalny w wodzie i w przypadku stosowania nie różni się zbytnio od preparatów konwencjonalnych. Zaletą preparatu jest wysoka skuteczność zwalczania sklerocjów, które są bezpośrednią przyczyną infekcji na roślinach uprawnych. Poprzez eliminację zarodników przetrwalnikowych ograniczone zostaje ryzyko infekcji w trakcie sezonu wegetacyjnego.
W Polsce Contans znajduje się w obrocie od 2011 r. W krajach Europy Zachodniej preparat Contans tosowany jest już od wielu lat i cieszy się coraz większym powodzeniem. Praktyki producentów pokazują, że inne metody aplikacji wykazują również dobrą skuteczność przy jednoczesnym ograniczaniu dawki na hektar. Jedną z takich metod jest dokonywanie zabiegu w formie oprysku, a następnie wmywanie preparatu w głąb profilu glebowego. Dzięki temu największe stężenie preparatu znajduje się w wierzchniej, 5-centymetrowej warstwie gleby. Zdolność kiełkowania mają tylko sklerocja znajdujące się płytko pod powierzchnią gleby. Można więc uzyskać duże stężenie preparatu w miejscu, gdzie jest on najbardziej potrzebny, co pozwala na ograniczenie porażenia w trakcie bieżącego sezonu wegetacyjnego. Jednocześnie skuteczność zwalczania sklerocjów położonych w głębszych warstwach gleby jest niższa.