Okres największej liczebności ślimaków
W sezonie wegetacyjnym występują dwa szczyty największej liczebności ślimaków – pierwszy w maju, drugi w okresie wschodów ozimin. Ślimaki z upodobaniem atakują wówczas rzepak ozimy i pszenicę ozimą powodując w tych uprawach największe szkody, zwłaszcza w sprzyjających dla nich warunkach pogodowych.
Szkodliwa działalność ślimaków
Na plantacjach rzepaku szkodniki te niszczą liścienie i pierwsze liście, a w pszenicy zjadają zarodki i kiełki ziarna. Okresem krytycznym, w którym rośliny pszenicy są najbardziej narażone na uszkodzenia ze strony ślimaków jest więc faza ziarniaków i kiełkowania, a w przypadku rzepaku faza liścieni i pierwszych liści właściwych. Wówczas może dojść do poważnych uszkodzeń, które mogą spowodować zahamowanie wzrostu roślin lub nawet ich całkowite obumarcie. Dlatego w uprawach rzepaku trzeba z nimi walczyć między siewem, a wschodami roślin, a w pszenicy przed, w trakcie siewu i krótko po nim.
Najbardziej szkodliwe ślimaki
Największe szkody wyrządzają ślimaki starsze i nagie (bezmuszlowe) z rodziny ślinikowatych (ślinik wielki, luzytański, zmienny) oraz z rodziny pomrowikowatych (pomrowik plamisty). Szkodniki te (zwłaszcza ślimaki nagie) żerują w nocy i podczas pochmurnych i deszczowych dni, natomiast w dni słoneczne i suche chronią się w glebie i w różnych kryjówkach (np. pod kamieniami, resztkami roślin, w zagłębieniach gruntu). Dlatego właśnie najlepsze efekty chemicznego zwalczania ślimaków uzyskuje się w godzinach popołudniowych, wieczornych, a nawet nocnych. Jesienią na ich ataki bardzo narażone są również warzywa, zwłaszcza kapusty (a szczególnie te późne).
Narząd gębowy ślimaków przyczyną szkód
Narząd gębowy ślimaków zbudowany jest z pojedynczej szczęki i języka pokrytego tarką (twardymi wyrostkami). Właśnie tą tarką ślimaki zeskrobują pokarm roślinny lub odgryzają jego kawałki szczęką. Zjadają podziemne i nadziemne części roślin, w liściach robią charakterystyczne nieregularne lub podłużne poszarpane otwory, a na częściach podziemnych płytkie wżery. W miejscach ich żerowania, zawsze można zaobserwować świeży lub zaschnięty, błyszczący śluz. Największe uszkodzenia powodują w wilgotnym środowisku, na zwięzłych, zasadowych glebach.
Zwalczanie ślimaków
Do podstawowych zabiegów ograniczających występowanie i liczebność populacji ślimaków należą:
- drenowanie i osuszanie zbyt wilgotnych pól, niszczenie chwastów na miedzach oraz w pobliżu plantacji roślin uprawnych, usuwanie z pola kamieni, desek (które mogą stanowić schronienie dla ślimaków), usuwanie bruzd i szczelin w glebie,
- zabiegi agrotechniczne, w tym szczególnie uprawowe poprawiające strukturę gleby, takie jak: podorywka, głęboka orka przedsiewna, wczesny i głęboki siew, wałowanie gleby po siewie, wielokrotne bronowanie pól zwłaszcza podczas słonecznej pogody, usuwanie resztek pożniwnych.
Chemiczne metody walki ze ślimakami
Do najważniejszych metod walki ze ślimakami należą jednak metody chemiczne, polegające na zwalczaniu ślimaków specjalistycznymi środkami ochrony roślin – moluskocydami (środkami ślimakobójczymi). Należy je przeprowadzić po przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości, czyli stwierdzeniu progowej liczby ślimaków lub progowych uszkodzeń roślin na plantacji.
Progi ekonomicznej szkodliwości dla ślimaków wynoszą:
a) przy ocenie bezpośrednio po siewie oraz w okresie wschodów roślin:
- w rzepaku ozimym (BBCH 08-12) i w pszenicy ozimej (BBCH 01-10) - 2-3 ślimaki średnio na pułapkę lub zniszczenie 5% roślin (rzepak) i 5% ziarniaków (pszenica ozima).
b) w fazie 1-4 liści i w fazach późniejszych:
- w rzepaku ozimym (BBCH 13-15) oraz w pszenicy ozimej (BBCH 11-15) – 4 lub więcej ślimaków średnio na pułapkę lub zniszczenie 10% roślin w stopniu silnym.
Pora przeprowadzania zabiegów chemicznych
W zbożach zabiegi chemicznego zwalczania ślimaków należy przeprowadzić bezpośrednio po siewie, a w rzepaku ozimym przed wschodami, ale nie później niż w fazie rozwoju pierwszych liści (do fazy tworzenia się rozet) – oczywiście po stwierdzeniu przekroczenia progu szkodliwości. Zabiegi należy wykonać w czasie największej aktywności szkodnika, tj. w godzinach popołudniowych, wieczornych lub nawet nocą– jeżeli warunki na to pozwolą.
Preparat Metarex Inov
Aktualnie do zwalczania ślimaków w rzepaku i w pszenicy dostępny jest na rynku środek Metarex Inov
Działanie i stosowanie preparatu Metarex Inov
METAREX INOV stosujemy przed siewem lub po siewie rzepaku, wtedy gdy pojawia się zagrożenie ze strony ślimaków. Ocenę zagrożenia najlepiej prowadzić w oparciu o obserwacje specjalnie wyłożonych pułapek na ślimaki. Pułapki te to trójwarstwowe folie, pod którymi gromadzą się ślimaki – obserwacja pułapek podobnie jak obserwacja „żółtych naczyń” w uprawie rzepaku pozwala zawczasu dostrzec zagrożenie. Można też obserwować pole i reagować wtedy, gdy pojawią się szkody – jest to jednak metoda ryzykowna, narażająca rolnika na duże straty aż do całkowitej utraty plantacji. Po podjęciu decyzji o zastosowaniu METAREX INOV należy rozsypać go równomiernie na polu w ilości 5 kg/ha. Zgodnie z etykietą-instrukcją stosowania należy zastosować Metarex Inov 04 RB „za pomocą mechanicznego aplikatora/rozrzutnika, lub ręcznie w przypadku mniejszej powierzchni. Stosowanie na całą powierzchnię uprawy za pomocą aplikatora/rozrzutnika wyposażonego w obrotowy dysk daje najlepsze wyniki.”Termin stosowania
Rzepak: Stosować po zaobserwowaniu ślimaków lub pierwszych szkód wyrządzonych przez ślimaki od 7 dni przed siewem do fazy rozwiniętego 7 liścia właściwego (BBCH 17) Przenica: Stosować po zaobserwowaniu ślimaków lub pierwszych szkód wyrządzonych przez ślimaki od 7 dni przed siewem do końca fazy krzewienia (BBCH 29)Dlaczego stosować Metarex Inov?
- bo środek ślimakobójczy musi zawierać silną truciznę – taką ma Metarex Inov
- bo ślimaki zwalcza się bardzo trudno, gdyż najczęściej przebywają w ziemi i nie ma do nich dostępu
- bo żerują nocą – skuteczne ich zwalczanie polega na wysypaniu na pole silnej trucizny, która zostanie chętnie przez ślimaki zjedzona. Tylko Metarex Inov jest dla ślimaków bardziej atrakcyjny niż „przysmak” jakim są siewki rzepaku
- bo ślimaki nie „wpadają” na granulki przypadkowo i nie spożywają ich „od niechcenia”, one granulek Metarexu poszukują, bo są smaczniejsze niż rośliny
- bo stosując Metarex Inov mam pewność, że zjedzona zostanie trucizna, a nie chroniony rzepak
- bo moluskocyd nie może ulegać rozpuszczeniu pod wpływem wilgoci czy deszczu, gdyż szybko przestanie być atrakcyjny dla ślimaków. Tylko Metarex Inov jest atrakcyjny dla ślimaków przez dwa tygodnie i dłużej i to mimo deszczu – to aż nadto, by zabić wszystkie ślimaki na polu
- bo środek ślimakobójczym musi być na polu rozsypany bardzo równomiernie, a granule Metarex Inov nie rozpadają się w czasie wysiewu i łatwo rozsypać je równomiernie
- bo granule Metarex Inov są mechanicznie trwałe, przez co cała ilość Metarexu rozsiana na polu jest atrakcyjna dla ślimaków. Nie ma pylenia czy kruszenia w czasie siewu, czyli nie ma start ilościowych środka – dawka pozostaje odpowiednia