WARZYWNICTWO

OCHRONA

18.06.2025

Zwalczanie gąsienic w kapuście – sprawdzone metody ochrony warzyw

Zwalczanie gąsienic w kapuście to dziś jedno z kluczowych wyzwań w ochronie warzyw kapustnych, szczególnie w okresie letnim, gdy wysokie temperatury sprzyjają szybkiemu rozwojowi szkodników. Coraz trudniejszy dostęp do skutecznych substancji czynnych i rosnące znaczenie metod biologicznych sprawiają, że producenci muszą sięgać po nowoczesne, zrównoważone strategie ochrony. W artykule omawiamy aktualne zagrożenia, progi szkodliwości, metody monitoringu oraz sprawdzone rozwiązania – w tym zastosowanie preparatów mikrobiologicznych opartych na bakteriach Bacillus thuringiensis.

Wojciech Niemiec

Progi zagrożenia dla motyli, które gąsienice żerują na warzywach kapustnych:

Wysokie temperatury notowane w czerwcu i lipcu sprzyjają bardzo szybkiemu rozwojowi gąsienic żerujących na warzywach kapustnych. Szkodniki te potrafią wyrządzić ogromne szkody zarówno w ilości jak i jakości plonu szczególnie w kluczowym okresie przed zbiorczym co przekłada się na znaczne obniżenie opłacalności produkcji. Dużym wyzwaniem dla producentów warzyw kapustnych są również zmiany w programach ochrony związane z wycofywaniem kolejnych substancji czynnych. Obecnie prowadzenie skutecznej ochrony warzyw kapustnych coraz częściej wymaga więc od producentów przemyślanych strategii w wyborze konwencjonalnych środków oraz włączania do ochrony konwencjonalnej również dostępnych rozwiązań biologicznych. W ochronie warzyw kapustnych sprawdzonym i powszechnie stosowanym rozwiązaniem jest zwalczanie szkodliwych gąsienic z wykorzystaniem preparatów zawierających bakterie.

Szkodliwe gąsienice obecne na gatunkach kapustnych

Warzywa kapustne każdego roku narażone są na znaczne uszkodzenia spowodowane przez gąsienice wielu gatunków motyli. W naszych warunkach klimatycznych najczęściej żerują gąsienice przynależne do trzech rodzin bielinkowatych (Pieridae), tantnisiowatych (Plutellidae) i sówkowatych (Noctuidae).

image

Monitoring upraw przed podjęciem decyzji o zabiegu

image

Obecność szkodliwych gatunków motyli na danym polu należy monitorować z wykorzystaniem pułapek feromonowych typu Delta. Zastosowanie pułapek feromonowych umożliwia określenie początku lotów motyli dzięki czemu w dalszej części sezonu łatwiej jest wyznaczyć kluczowy termin poszukiwania gąsienic na roślinach. W początkowej fazie uprawy po wysadzeniu rozsady należy lustrować losowo w 3-5 wybranych miejscach 10 kolejnych roślin pod kątem gąsienic niezależnie od gatunku. Decyzja o zwalczaniu gąsienic powinna być zawsze podjęta na podstawie progu zagrożenia – liczby obecnych gąsienic na określonej liczbie roślin, które pozostawione mogą spowodować szkody przekraczające próg ekonomicznej szkodliwości a więc przyczynić się do zmniejszenia lub pogorszenia jakości plonu.

Agrosimex

Jak prowadzić skuteczną ochronę warzyw kapustnych?

Stale rozwijający się rynek biologicznych środków ochrony roślin oraz coraz większa świadomość producentów dotycząca umiejętnego stosowania tych preparatów umożliwia skuteczne zabezpieczenie plantacji – na poziomie porównywalnym do standardowej, chemicznej ochrony. Ochrona warzyw kapustnych przed szkodliwymi gąsienicami z wykorzystaniem preparatów biologicznych została zrewolucjonizowana dzięki wykorzystaniu bakterii które wykazują antagonistyczne działanie na gąsienice żerujące na roślinach uprawnych. Wysoką skuteczność w zwalczaniu szkodliwych gąsienic sówkowatych, bielinkowatych, tantnisiowatych żerujących na warzywach kapustnych wykazują bakterie Bacillus thuringiensis ssp. kurstaki zawarte w bioinsektycydzie Delfin WG. Bakterie te wytwarzają pod wpływem wysokiego pH panującego w przewodzie pokarmowym gąsienic krystaliczne, białkowe toksyny które przyłączają się do receptorów jelita. Zainfekowane gąsienice zaraz po spożyciu bakterii przestają żerować a następnie giną w ciągu 3 dni na skutek sepsy. Zainfekowane gąsienice z czasem kurczą się i przybierają ciemną barwę. Delfin WG w uprawie warzyw kapustnych należy zastosować po zaobserwowaniu pierwszych gąsienic lub pierwszych objawów ich żerowania w dawce 0,75 kg/ha, maksymalnie 6 razy w sezonie od fazy drugiego liścia do końca fazy rozwoju części roślin przeznaczonych do zbioru (BBCH 12-49).

Delfin WG - zwalczanie gąsienic w uprawie warzyw kapustnych

Aby zwiększyć skuteczność zabiegu z wykorzystaniem Delfin WG warto dodać adiuwant Prolonger w dawce 300-400 ml/ha. Adiuwant przyczyni się do lepszego rozprowadzenia preparatu na powierzchni blaszki liściowej oraz ograniczy zmywanie przez opady atmosferyczne (obecnie obowiązuje promocja – do każdego opakowania Delfin WG  + 2l adiuwantu Prolonger za 1zł). Zastosowanie Delfin WG przeciwko wczesnym stadiom larwalnym pozwala uzyskać bardzo wysoką skuteczność a niewątpliwą zaletą tego bioinsektycydu jest również jednodniowy okres karencji co pozwala na prowadzenie skutecznej ale jednoczenie bezpiecznej ochrony również w kluczowym dla warzyw kapustnych okresie bezpośrednio przed jak i w trakcie zbiorów

Delfin WG – niezastąpiony środek ochrony roślin w ekoschematach

Delfin WG - niezastąpiony w środek ochrony roślin w ekoschematach

Prowadzenie ochrony warzyw kapustnych z wykorzystaniem dostępnych rozwiązań mikrobiologicznych powinno być również podstawą w ramach nowoczesnych zrównoważonych systemów produkcji takich jak Integrowana produkcja roślin (IP) gdzie w pierwszej kolejności w ochronie i nawożeniu roślin wykorzystuje się zrównoważony postęp techniczny i biologiczny. Zgodnie z metodyką IP opracowaną dla warzyw kapustnych takich jak: kapusta głowiasta, kapusta pekińska, kalafior czy brokuł ochrona przed szkodnikami i patogenami roślin powinna obejmować również włączenie środków nie chemicznych - przynajmniej jeden z wykonanych zabiegów w sezonie wegetacyjnym powinien być wykonany takim preparatem.

Zgodnie z założeniami opracowanymi w metodykach pierwszej kolejności powinno się więc wybierać dostępne środki biologiczne oparte na bakteriach (Bacillus thuringiensis - Delfin WG), grzybach (Trichoderma asperellum - Biocontrol T34) lub wirusach i wyciągach roślinnych oraz środki pochodzenia naturalnego (Olejek pomarańczowy – Limocide). Włączenie do programu ochrony konwencjonalnej preparatów mikrobiologicznych jest również wymagane w ekoschemacie Biologiczna uprawa.

W ramach tego ekoschematu zabieg należy przeprowadzić zgodnie z zawartymi w etykiecie wymaganiami z wykorzystaniem zarejestrowanych dla danego gatunku produktów mikrobiologicznych:
1

wariant I mikrobiologiczne środki ochrony roślin (Delfin WG, Biocontrol T34)

1

 wariant II nawozowe produkty mikrobiologiczne (Pantoea Care)

Ekologiczna skuteczność w konwencjonalnej ochronie – nowa jakość w zwalczaniu szkodników

Ochrona warzyw kapustnych z wykorzystaniem dostępnych rozwiązań mikrobiologicznych już dawno nie jest domeną jedynie gospodarstw ekologicznych. Preparaty te stanowią ważny element ochrony w ramach pro środowiskowych praktyk – ekoscheamtaów. Włączenie preparatów mikrobiologicznych do ochrony konwencjonalnej daje bardzo wiele korzyści takich jak możliwości dodatkowej rotacji substancji oraz znacznie ogranicza ryzyko powstawania odporności szkodników i patogenów. Niewątpliwą zaletą preparatów mikrobiologicznych jest również brak lub bardzo krótki okres karencji a więc duża elastyczność stosowania w okresie zbiorów. Preparaty mikrobiologiczne zastosowane w we właściwym dla danego agrofaga okresie i odpowiednich warunkach umożliwiają skuteczną ochronę jednocześnie gwarantując bezpieczną dla konsumenta żywność.

Pantoea Care i Delfin WG w ochronie kapusty
linkedin Placeholder facebook Placeholder twitter Placeholder