Choroby przechowalnicze cebuli – jak im zapobiegać?
Cebuli zagraża wiele chorób przechowalniczych. Patogeny, które je wywołują, często infekują rośliny już w trakcie wegetacji, a ich objawy stają się widoczne dopiero w późniejszych etapach, zwłaszcza podczas przechowywania cebuli. Zwalczanie chorób cebuli to złożony proces, który wymaga integracji różnych strategii i metod. Właściwe praktyki agrotechniczne, monitorowanie plantacji oraz stosowanie odpowiednich środków ochrony roślin i nawozów mogą znacząco ograniczyć straty związane z chorobami podczas przechowywania cebuli.
Za choroby przechowalnicze cebuli odpowiedzialne są głównie takie patogeny, jak Botrytis allii (zgnilizna szyjki cebuli), Fusarium spp. (fuzarioza) oraz Sclerotium cepivorum (biała zgnilizna cebuli). Agrofagi te mogą się rozwijać w czasie wzrostu roślin na polu, korzystając z wilgotnych i ciepłych warunków, a następnie przetrwać w cebuli aż do momentu przechowywania, gdzie ich rozwój przyspiesza pod wpływem nieodpowiedniego przechowywania (zbyt wysoka wilgotność czy niewłaściwa temperatura).
Ochrona cebuli przed chorobami grzybowymi - Fungicydowi pogromcy
Ze względu na utajony przebieg infekcji, w celu zapobiegania rozwojowi chorób, które mogą ujawnić się w przechowalni, nieodzowne są profilaktyczne zabiegi ochronne. Zastosowanie odpowiednich środków ochrony, jeszcze zanim objawy infekcji staną się widoczne, minimalizuje ryzyko jej rozwoju w późniejszych fazach.
Pierwsze zabiegi powinny skupiać się na ochronie systemu korzeniowego przed patogenami odglebowymi, szczególnie na plantacjach, na których cebula dość często powraca na to samo stanowisko w płodozmianie. Skutecznym rozwiązaniem jest tutaj zastosowanie biofungicydu Biocontrol T34 przed założeniem plantacji lub we wczesnych fazach wzrostu cebuli. Zawarty w produkcie grzyb Trichoderma asperellum kolonizuje strefę okołokorzeniową, działając antagonistycznie wobec szkodliwych mikroorganizmów, takich jak Fusarium spp. i Pythium spp. Konkuruje z nimi o przestrzeń i składniki odżywcze oraz produkuje substancje hamujące ich wzrost. Co więcej, regularne stosowanie Biocontrol T34 jako elementu zintegrowanej ochrony roślin znacząco podnosi jakość cebuli, zwłaszcza w kontekście przechowywania.
Jednak podczas wzrostu cebuli pojawia się wiele kolejnych zagrożeń związanych z infekcją patogenów, które mogą znacząco wpłynąć na zdrowie roślin i ostateczną jakość plonów. Choroby mogą dotykać także części nadziemnych. Monitorowanie infekcji oraz warunków pogodowych jest kluczowym elementem ich skutecznego zwalczania. Wczesne wykrywanie objawów takich zagrożeń, jak mączniak, alternarioza, czy zgnilizna twardzikowa, pozwala na podejmowanie odpowiednich działań ochronnych, zanim agrofagi wyrządzą poważne straty. Regularne stosowanie ochrony fungicydowej zgodnie z cyklami rozwoju patogenów i zaleceniami umożliwia skuteczne ograniczanie ich aktywności. Wybór preparatów, które działają profilaktycznie oraz interwencyjnie, może znacząco zredukować straty w plonach. Do programu ochrony cebuli warto dołączyć substancje czynne boskalid i piraklostrobinę (zawarte w produkcie Samar), które zapobiegają mączniakowi rzekomemu i alternariozie oraz zwalczają je. Zabieg w dawce 1 kg/ha na początku i pod koniec ochrony cebuli korzystnie wpłynie na jej zdrowotność i jakość podczas przechowywania.
Choroby bakteryjne cebuli – jak ograniczać straty?
Oprócz chorób powodowanych przez grzyby coraz większe znaczenie mają te, których sprawcami są bakterie. One także mogą porażać cebulę na różnych etapach jej uprawy i przechowywania. Systematyczne kontrolowanie upraw pod kątem objawów chorób bakteryjnych jest więc kluczowe. Wczesne wykrycie problemu pozwala na szybszą reakcję. Niestety, nie ma dostępnych środków, które skutecznie zwalczają te patogeny. Ochronę należy zatem opierać na produktach zapobiegawczych, które wykazują właściwości bakteriobójcze. Do zabiegów warto wykorzystać Nordox 75 WG – preparat miedziowy o działaniu kontaktowym. Dobrze sprawdzają się także produkty nawozowe zawierające miedź kompleksowaną kwasem heptaglukonowym (ASX Miedź systemiczna, Remedy Complex) oraz srebro koloidalne (Silver Mix, Silver Phos). Podawane regularnie w niewielkich dawkach wraz z zabiegami fungicydowymi znacząco wpływają na poprawę zdrowotności cebuli.
Grupa wsparcia – nawożenie i biostymulacja
Trzeba również pamiętać o prawidłowym odżywianiu cebuli, które wpływa na uzyskanie wysokiej jakości łusek. W tym celu kluczowe jest zbilansowane nawożenie, zwłaszcza fosforem, wapniem, siarką i magnezem. W okresie wzrostu cebuli warto stosować nawożenie dolistne i biostymulatory. Dobrze sprawdza się tu CaTs Tiosiarczan wapnia podawany w dawce 10 l/ha, co najmniej 2–3 razy w okresie szybkich przyrostów średnicy cebuli. Zawarty w nim wapń wzmacnia ściany komórkowe, co zwiększa odporność cebuli na choroby i uszkodzenia mechaniczne, a także podnosi jakość łusek, czyniąc je twardszymi i bardziej elastycznymi. Siarka natomiast wspomaga syntezę białek i zwiększa zawartość olejków eterycznych, co poprawia smak i aromat cebuli.
Korzystne jest też zastosowanie nawozu ASX Krzem plus w dawce 0,5 l/ha, zwłaszcza w momencie przyrostów cebuli i w sytuacjach stresowych. Krzem wzmacnia naturalne mechanizmy obronne roślin. Tworzy warstwę ochronną, która utrudnia przenikanie patogenów, pomaga lepiej zarządzać wodą, a także zwiększa twardość i elastyczność komórek, co poprawia strukturę cebuli. Dzięki temu łuski stają się mocniejsze, bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne i choroby. Pierwsze zabiegi powinny skupiać się na ochronie systemu korzeniowego przed patogenami odglebowymi, szczególnie na plantacjach, na których cebula dość często powraca na to samo stanowisko w płodozmianie.
