Dla plantatorów truskawek sezon 2022 obfitował w dobre ceny za owoce, zarówno deserowe, jak i przemysłowe. Niemniej było też dużo problemów, zwłaszcza z wielkością i jakością plonu. Braku wydajności na wielu plantacjach nie rekompensowały zadowalające stawki za owoce. Skąd niskie plony? Złożyło się na to kilka czynników, a największy wpływ miała oczywiście pogoda.
Tomasz Domański
Zdjęcie 1. Plantacja z sadzonek doniczkowych posadzona zbyt późno
Wielu niepowodzeń w sezonie2022 należy upatrywać w roku 2021, kiedy to przebieg pogody był bardzo niesprzyjający dla plantatorów. Letnie i jesienne opady deszczu odcisnęły bardzo duże piętno na plantacjach truskawek. Nawalne deszcze uniemożliwiały przygotowanie pól pod nowe nasadzenia i na stanowiskach a tam, gdzie jest ciężka gleba, rośliny zostały posadzone zbyt późno. Sadzonki doniczkowe powinny zostać wysadzone do około 15 sierpnia, a często ze względu na pogodę miało to miejsce po 20 września i ich jakość była bardzo słaba (zdjęcie 1).
Opóźnienie w sadzeniu spowodowało, że rośliny nie wykształciły odpowiedniej ilości pąków kwiatowych i nie wydały zadowalającego plonu. Dlatego w kolejnych sezonach warto zwrócić uwagę, by nie wysadzać roślin zbyt późno. Lepiej wybrać stanowisko z lżejszą glebą, którą kilka dni po intensywnych opadach deszczu można przygotować i rozpocząć sadzenie roślin.
Zdjęcie 2. Sadzonka po miesiącu wzrostu,
moczona podczas sadzenia w Startus Active Okres letni na plantacjach truskawek to czas budowania plonu na kolejny sezon. Bardzo ważne jest, aby w tym momencie sezonu dostarczyć uprawom odpowiednią ilość składników pokarmowych, zwłaszcza azotu. I tu w 2021 roku ponownie niekorzystna aura zdezorganizowała działania plantatorów. Intensywne i nawalne deszcze przepłukiwały składniki pokarmowe poza obręb systemu korzeniowego roślin. Dobrym rozwiązaniem było wysiewanie nawozów w kilku dawkach, co ograniczało straty. Dawkę 350–400 kg Rosafertu 12-12-17 należało podzielić na 2–3 aplikacje, wtedy składniki były dostępne dla roślin przez dłuższy czas, co zmniejszało straty. Warto o tym pamiętać w kolejnych deszczowych latach, jeśli takie wystąpią. Po intensywnych opadach deszczu na wielu plantacjach stała woda, co doprowadziło do podduszenia systemu korzeniowego oraz do zahamowania pobierania składników pokarmowych i wzrostu roślin. Na takich glebach zostały również zaburzone stosunki wodno-powietrzne. Dlatego dobrym rozwiązaniem było zastosowanie nawozu Rosahumus, który rozluźnił strukturę gleby, poprawił stosunki wodno-powietrzne i pobieranie składników pokarmowych przez rośliny. Oprócz Rosahumusu dobre rezultaty dała również aplikacja nawozu Startus Active, który poprawił znacząco rozwój systemu korzeniowego młodych roślin (zdjęcie 2).
Zdjęcie 3. Rośliny uszkodzone podczas zimy
W zimie 2021/2022 na licznych plantacjach doszło do uszkodzenia truskawek przez mróz. Wiosną wielu plantatorów nie było tego świadomych i często o skali przemarznięcia dowiadywali się w okresie kwitnienia, kiedy rośliny traciły wigor i zasychały. Po wykopaniu takich roślin i przekrojeniu karpy korzeniowej ewidentnie było widać uszkodzenia mrozowe (zdjęcie 3). W pewnym stopniu można było lepiej przygotować rośliny do zimy. Aplikacja jesienią nawozów zawierających cynk i bor oraz potasowych, które zagęszczają soki komórkowe w roślinie, zmniejszyła ryzyko przemarznięcia upraw. Dobrym rozwiązaniem było zastosowanie nawozów Zinc 750, Bolero i Metalosate Potassium.
Zdjęcie 4. Plantacja przykryta
na zimę agrowłókniną Oprócz nawozów niektórzy plantatorzy stosowali na plantacjach okrywy z agrowłókniny (zdjęcie 4). W ten sposób zabezpieczone kwatery truskawek wydały wysokie plony, a owoce charakteryzowały się bardzo dobrą jakością (zdjęcie 5). Producenci, którzy wczesną wiosną zlustrowali plantacje i zobaczyli skalę uszkodzeń mrozowych, mieli czas na stymulację roślin. Aplikacja nawozów zawierających algi morskie, takich jak Maral czy Algex, pozwoliła na szybką regenerację roślin i lepszy rozwój systemu korzeniowego, przez co truskawki sprawniej pobierały składniki pokarmowe i zniwelowały skutki zimowych mrozów.
Zdjęcie 5. Owoce najwyższej jakości ze zdrowej, nieprzemarzniętej plantacji
Zdjęcie 6. Kwiaty uszkodzone
przez wiosenny przymrozek Kolejnym czynnikiem pogodowym, który obniżył plony w sezonie 2022, były wiosenne przymrozki. Obok borówki to truskawki mocno ucierpiały na skutek spadku temperatur. Lokalnie przemarzło dużo kwiatów (zdjęcie 6). Przymrozki w centralnej Polsce wystąpiły w momencie, kiedy truskawki w gruncie uprawiane tradycyjnie, nie na przyspieszony zbiór, były w pełni kwitnienia. W takiej fazie rozwojowej roślin dochodzi do największych uszkodzeń. Część plantatorów zabezpieczała uprawy, stosując okrywy z agrowłókniny oraz wykonując odpowiednie zabiegi. Przed spodziewanymi przymrozkami w celu zabezpieczania plantacji stosowano nawozy ASX Tytan plus i Metalosate Potassium. Natomiast po przymrozku nawóz stymulujący Maral. Taka kombinacja zabiegów spowodowała, że uszkodzenia były minimalne lub nie było ich w ogóle. W ostatnich latach wiosenne przymrozki występowały często, dlatego każdy plantator powinien być zaopatrzony w agrowłókninę na wypadek spadków temperatury wiosną.
Zdjęcie 7. Kwiaty uszkodzone przez kwieciaka malinowca
Powszechnie znanym i występującym w okresie kwitnienia szkodnikiem na plantacjach truskawek jest kwieciak malinowiec. W ostatnich dwóch sezonach presja tego agrofaga była bardzo wysoka. W takiej sytuacji może zostać uszkodzonych nawet kilkadziesiąt procent kwiatów (zdjęcie 7), co znacznie wpływa na obniżenie plonu. Loty kwieciaka malinowca w ostatnich latach są bardzo rozciągnięte w czasie – nalatuje on na plantację przez cały okres kwitnienia roślin. Typowe zabiegi na osobniki dorosłe nie zawsze są skuteczne, ponieważ ciężko trafić akurat w moment ich nalotu. Bardzo dobre rezultaty z walce z kwieciakiem daje substancja cyjanotraniliprol, która jest zawarta w produktach Benevia 100 OD i Verimark 200 SC. Zwłaszcza ten drugi insektycyd w obserwacjach wypadł bardzo dobrze, a to dlatego, że na roślinie działa wgłębnie i translaminarnie, natomiast w przypadku aplikacji do strefy korzeniowej także systemicznie.
Zdjęcie 8. Formy ruchome i jaja
przędziorków na liściach truskawek Drugi szkodnik, z którym był problem przez cały sezon 2022, to oczywiście przędziorek chmielowiec (zdjęcie 8). Chłodna i deszczowa pogoda uśpiła czujność plantatorów wiosną i duża część z nich odpuściła sobie zabieg przed kwitnieniem. W wielu przypadkach to był ogromny błąd, ponieważ kwitnienie było rozciągnięte w czasie, w jego trakcie presja przędziorków była bardzo duża, a zabiegi po kwitnieniu już mało skuteczne. Wykonując zabiegi przed kwitnieniem, należało również wybrać akarycyd, który zwalcza wszystkie stadia rozwojowe roztoczy, np. Koromite 10 EC. Silna presja przędziorka i niedostateczna ochrona powodują, że rośliny rosną słabo, wydają niskie plony o niezadowalającej jakości, dlatego tak ważne jest wczesnowiosenne zwalczanie tego szkodnika.
Lato 2021
moczona podczas sadzenia w Startus Active Okres letni na plantacjach truskawek to czas budowania plonu na kolejny sezon. Bardzo ważne jest, aby w tym momencie sezonu dostarczyć uprawom odpowiednią ilość składników pokarmowych, zwłaszcza azotu. I tu w 2021 roku ponownie niekorzystna aura zdezorganizowała działania plantatorów. Intensywne i nawalne deszcze przepłukiwały składniki pokarmowe poza obręb systemu korzeniowego roślin. Dobrym rozwiązaniem było wysiewanie nawozów w kilku dawkach, co ograniczało straty. Dawkę 350–400 kg Rosafertu 12-12-17 należało podzielić na 2–3 aplikacje, wtedy składniki były dostępne dla roślin przez dłuższy czas, co zmniejszało straty. Warto o tym pamiętać w kolejnych deszczowych latach, jeśli takie wystąpią. Po intensywnych opadach deszczu na wielu plantacjach stała woda, co doprowadziło do podduszenia systemu korzeniowego oraz do zahamowania pobierania składników pokarmowych i wzrostu roślin. Na takich glebach zostały również zaburzone stosunki wodno-powietrzne. Dlatego dobrym rozwiązaniem było zastosowanie nawozu Rosahumus, który rozluźnił strukturę gleby, poprawił stosunki wodno-powietrzne i pobieranie składników pokarmowych przez rośliny. Oprócz Rosahumusu dobre rezultaty dała również aplikacja nawozu Startus Active, który poprawił znacząco rozwój systemu korzeniowego młodych roślin (zdjęcie 2).
Uszkodzenia mrozowe truskawek
na zimę agrowłókniną Oprócz nawozów niektórzy plantatorzy stosowali na plantacjach okrywy z agrowłókniny (zdjęcie 4). W ten sposób zabezpieczone kwatery truskawek wydały wysokie plony, a owoce charakteryzowały się bardzo dobrą jakością (zdjęcie 5). Producenci, którzy wczesną wiosną zlustrowali plantacje i zobaczyli skalę uszkodzeń mrozowych, mieli czas na stymulację roślin. Aplikacja nawozów zawierających algi morskie, takich jak Maral czy Algex, pozwoliła na szybką regenerację roślin i lepszy rozwój systemu korzeniowego, przez co truskawki sprawniej pobierały składniki pokarmowe i zniwelowały skutki zimowych mrozów.
Wiosenne przymrozki truskawek
przez wiosenny przymrozek Kolejnym czynnikiem pogodowym, który obniżył plony w sezonie 2022, były wiosenne przymrozki. Obok borówki to truskawki mocno ucierpiały na skutek spadku temperatur. Lokalnie przemarzło dużo kwiatów (zdjęcie 6). Przymrozki w centralnej Polsce wystąpiły w momencie, kiedy truskawki w gruncie uprawiane tradycyjnie, nie na przyspieszony zbiór, były w pełni kwitnienia. W takiej fazie rozwojowej roślin dochodzi do największych uszkodzeń. Część plantatorów zabezpieczała uprawy, stosując okrywy z agrowłókniny oraz wykonując odpowiednie zabiegi. Przed spodziewanymi przymrozkami w celu zabezpieczania plantacji stosowano nawozy ASX Tytan plus i Metalosate Potassium. Natomiast po przymrozku nawóz stymulujący Maral. Taka kombinacja zabiegów spowodowała, że uszkodzenia były minimalne lub nie było ich w ogóle. W ostatnich latach wiosenne przymrozki występowały często, dlatego każdy plantator powinien być zaopatrzony w agrowłókninę na wypadek spadków temperatury wiosną.
CZY WIESZ, ŻE… …klimat zmienia się co roku, a to wiąże się z coraz większymi wyzwaniami dla plantatorów. Producenci nie mają wpływu na zmianę pogody, dlatego coraz częściej podejmują decyzję o przeniesieniu plantacji pod osłony, aby zabezpieczyć plon przed gwałtownym klimatem.
Szkodniki groźne już od wiosny
przędziorków na liściach truskawek Drugi szkodnik, z którym był problem przez cały sezon 2022, to oczywiście przędziorek chmielowiec (zdjęcie 8). Chłodna i deszczowa pogoda uśpiła czujność plantatorów wiosną i duża część z nich odpuściła sobie zabieg przed kwitnieniem. W wielu przypadkach to był ogromny błąd, ponieważ kwitnienie było rozciągnięte w czasie, w jego trakcie presja przędziorków była bardzo duża, a zabiegi po kwitnieniu już mało skuteczne. Wykonując zabiegi przed kwitnieniem, należało również wybrać akarycyd, który zwalcza wszystkie stadia rozwojowe roztoczy, np. Koromite 10 EC. Silna presja przędziorka i niedostateczna ochrona powodują, że rośliny rosną słabo, wydają niskie plony o niezadowalającej jakości, dlatego tak ważne jest wczesnowiosenne zwalczanie tego szkodnika.
