Na czym polega regeneracja gleby?
Proces regeneracji gleby to zespół czynności polegających na zmniejszeniu antagonizmów jonowych, neutralizacji jonów wodorowych (regulacja odczynu pH), zwiększeniu zawartości próchnicy, obniżeniu zasolenia, uregulowaniu stosunku C:N (węgla organicznego do azotu), uzupełnieniu niedoborów składników pokarmowych (makro- i mikroelementów), czyli, krótko mówiąc, na zbilansowanym nawożeniu. Podstawą skutecznej regeneracji gleby, jak i wielu kompleksowych programów, jest podejmowanie celowanych działań w odniesieniu do wyników analiz podłoża.
Ponadto trzeba uwzględnić przebieg sezonu, pamiętając o tym, że procesy chemiczne, które zachodzą w glebie zarówno w trakcie wegetacji roślin, jak i w okresie spoczynku zimowego, zależą od wielu czynników, takich jak: wysokość plonu, temperatura gleby, jej wilgotność, obecność w niej mikroorganizmów, jej pH, zawartość materii organicznej i składników pokarmowych. Te zmienne należy analizować pod kątem ich konsekwencji w kolejnym sezonie oraz wpływu na tempo regeneracji gleby. To ostatnie w dużej mierze zależy od zastosowanych rozwiązań.
Jak reagować na konkretne problemy gleby?
Jak już zostało powiedziane, na kondycję gleby wpływa wiele czynników, ale zawsze podstawą zabiegów regeneracyjnych powinny być wyniki analiz. Oto kilka scenariuszy tego, co może wykazać diagnostyka gleby i jakich działań będzie to wymagać. Zatem, co, jeśli…
wyniki wskażą zakwaszenie gleby? Wówczas należy zastosować wapno nawozowe w celu neutralizacji jonów wodorowych.
analiza wykaże niskie zawartości składników odżywczych, takich jak: azot, fosfor, potas, magnez czy wapń? Trzeba sięgnąć po odpowiedni nawóz, aby uzupełnić niedobory.
problemem będzie zasolenie gleby? Wtedy rozwiązaniem jest aplikacja płynnego nawozu doglebowego CaTs Tiosiarczan wapnia (w dawce 15 l/ha, przynajmniej 2–3 razy w sezonie). Zawiera on wapń i siarkę w formie tiosiarczanowej S2O3, która jest ceniona za szybką dostępność dla roślin i wysoką przyswajalność. Co ważne, produkt nie ma w składzie sodu ani chlorków. Tiosiarczan reaguje w glebie i uwalnia związane jony wodoru H+ i elektrony, odblokowując zawarte w niej mikroelementy niedostępne dla roślin. Ten proces to właśnie odsalanie gleby.
badanie ujawni niską zawartość próchnicy i materii organicznej oraz zaburzony stosunek C:N? Poziom próchnicy, mającej ogromne znaczenie dla sprawności gleby, jej zdolności do regeneracji i jego tempa, powinien wynosić przynajmniej 2,5–3%. Natomiast stosunek węgla do azotu (C:N) wpływa na rozkład substancji organicznej. Optymalny to 12:1.
Doskonałym rozwiązaniem do tworzenia związków próchnicy jest Rosahumus, który zawiera 85% kwasów humusowych z leonardytów, czyli pochodzenia naturalnego. Preparat, stosowany w dawce od 3–6 kg/ha, już w pierwszym roku wpływa na zwiększenie zawartości próchnicy i wpływa na budowanie potencjału plonotwórczego.
Efektywnym i sprawdzonym już produktem jest także Algasoil, granulowany nawóz organiczny otrzymywany z alg morskich Sargassum ssp., który przywraca naturalną żyzność gleby. Zawiera on różnorodne substancje czynne, m.in.: kwasy humusowe, kwas alginowy, aminokwasy, mannitol, laminarynę, jod i naturalne oligosacharydy, dzięki którym przygotowuje glebę do szybkiej ekspansji pożytecznych mikroorganizmów. Algasoil odbudowuje strukturę gruzełkowatą gleby, utrzymuje rozpuszczalne w wodzie składniki odżywcze, tworzy więcej substancji koloidalnych i zapobiega wypłukiwaniu i uwstecznianiu pierwiastków (azotu, potasu, magnezu, wapnia i innych). Jego stosowanie pozwala obniżyć dawki nawozów mineralnych o 25%. Algasoil zaleca się aplikować łącznie z nawozami NPKMgCa, w dawce 50–100 kg/ha.
Gleby uprawne warto regenerować każdego roku, ponieważ poza korzyściami dla środowiska pozwala to wydobywać ich potencjał plonotwórczy, a co za tym idzie – uzyskiwać wysokie plony z hektara i produkować żywność wysokiej jakości, spełniającą oczekiwania rynku.
Odkażanie gleby – niezbędny element regeneracji
To proces, który zmniejsza zmęczenie gleby i nagromadzenie w niej sprawców chorób odglebowych (mikroorganizmów, pasożytów, szkodników glebowych i ich jaj) oraz młodych siewek chwastów. Jest zatem nieodzownym elementem jej regeneracji. Proces odkażania gleby można przeprowadzić przy użyciu:
cyjanamidu wapnia – nawóz Perlka,
podchlorynu sodu,
preparatów chemicznych o działaniu gazowym,
gorącej pary (co jest trudne w warunkach polowych).
Ze względu na łatwość wykonania zabiegu i skuteczność szczególnie wart uwagi jest pierwszy sposób. O efektywności cyjanamidu wapnia (Perlka) decyduje m.in. potrójny mechanizm działania: pierwotne, nawozowe i uboczne. Perlka zawiera 19,8% azotu całkowitego (w tym 1,8% w formie azotanowej) i 50% CaO. Jej aplikacja jest równoznaczna z nawożeniem azotowym. Poprawia też strukturę gleby, podnosi pH i zawartość wapnia. Nawóz:
niszczy ślimaki i ich jaja,
niszczy nasiona chwastów,
bardzo mocno ogranicza szkodliwe grzyby glebowe,
limituje występowanie problemu monokulturowego, jakim jest kiła,
ogranicza agrofagi glebowe (pędraki, drutowce, rolnice).
Na nowo zakładanych plantacjach Perlkę należy zastosować na 2–3 tygodnie przed sadzeniem roślin (300–400 kg/ha). Nawóz trzeba wymieszać z glebą na głębokość 5–10 cm. Ważne jest to, by po aplikacji odczekać 2–3 dni na każde 100 kg nawozu (np. w przypadku dawki 800 kg/ha będzie to 16–24 dni). Zachowanie przerwy pomiędzy zabiegiem a sadzeniem jest konieczne, aby uniknąć wystąpienia zjawiska fitotoksyczności. Po fitosanitarnym działaniu Perlki nie pozostają w glebie i roślinach żadne niedozwolone pozostałości – całość produktu przekształca się w wapń i azot. Nawóz może być stosowany w wielu gatunkach roślin uprawnych, w tym sadowniczych. Zalecana dawka to 300–800 kg/ha.
