SADOWNICTWO

NAWOŻENIE OWOCÓW

02.05.2025

Ochrona upraw sadowniczych – z wykorzystaniem szczepów bakterii wyizolowanych przez naukowców z Instytutu Ogrodnictwa – Państwowego Instytutu Badawczego w Skierniewicach

Preparat mikrobiologiczny Pantoea Care, zaliczany do nawozów, wyróżnia się na tle dostępnych na rynku rozwiązań wyjątkowo wysokim stężeniem – aż 10⁹ jednostek tworzących kolonię (CFU) w jednym gramie produktu. Zawiera on unikalne szczepy bakterii Pantoea agglomerans i Pantoea allii, które zostały wyizolowane przez specjalistów z Instytutu Ogrodnictwa – PIB w Skierniewicach spośród ponad 2700 przebadanych szczepów. Badania te były częścią projektu BioSafeFood, ukierunkowanego na opracowanie innowacyjnych metod wspierających zdrowotność upraw poprzez wykorzystanie naturalnych mikroorganizmów.

Agnieszka Bober

Bakterie te pozyskano w Polsce – konkretnie z liści truskawki – co czyni je szczególnie dostosowanymi do warunków klimatycznych naszego regionu. W praktyce przekłada się to na ich efektywność w ograniczaniu chorób grzybowych w sadach towarowych. Analizy wykazały, że zawarte w Pantoea Care bakterie są całkowicie bezpieczne zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, a także posiadają geny odpowiedzialne za osmoprotekcję, co zapewnia ich zdolność do przetrwania nawet w niekorzystnych warunkach środowiskowych – takich jak wysokie promieniowanie UV.

Co więcej, bakterie obecne w preparacie wytwarzają metabolity o działaniu antybiotycznym, w tym fenazynę, która skutecznie blokuje rozwój patogenów roślinnych, np. Monilinia laxa w uprawach czereśni i wiśni. Działając konkurencyjnie poprzez zajmowanie przestrzeni i wiązanie żelaza, ograniczają również możliwość rozwoju niepożądanych mikroorganizmów. W dodatku poprawiają trwałość pozbiorczą owoców oraz wpływają korzystnie na wzrost i ogólny wigor roślin, wykazując właściwości biostymulujące.

Dzięki wielokierunkowemu mechanizmowi działania oraz krajowemu pochodzeniu wykorzystanych szczepów, preparat znalazł zastosowanie w różnych strategiach ochrony sadów – zarówno przeciwko szarej pleśni, w ograniczaniu ryzyka antraknozy w magazynach, jak i w czasie zabiegów miedziowych lub biologicznych mających na celu ograniczenie zarazy ogniowej.

Pantoea Care Biosimex - nawozowy produkt mikrobiologiczny

Wyniki badań przeprowadzone przez Instytut Ogrodnictwa – Państwowy Instytut Badawczy w Skierniewicach oraz zalecenia dotyczące stosowania bakterii zawartych w produkcie Pantoea Care

Badania terenowe realizowane przez Instytut Ogrodnictwa – PIB w Skierniewicach wykazały, że szczepy Pantoea agglomerans i Pantoea allii znajdujące się w preparacie Pantoea Care wzmacniają odporność roślin sadowniczych na choroby takie jak:

  • brunatna zgnilizna drzew pestkowych,

  • szara pleśń,

  • antraknoza,

  • zaraza ogniowa,

  • choroby przechowalnicze.

Na podstawie uzyskanych wyników możliwe jest wdrożenie Pantoea Care do programów ochrony jabłoni przed antraknozą, strategii ograniczania zarazy ogniowej (Erwinia amylovora), czy schematów anty-Botrytis w uprawach jagodowych oraz w systemach kontroli jakości owoców w chłodniach z atmosferą kontrolowaną (CA).

🍒 Ograniczanie brunatnej zgnilizny drzew pestkowych (Monilinia laxa) na kwiatostanach i pędach wiśni

Fot.1 Objawy brunatnej zgnilizny na kwiatach i pędach wiśni

Fot.1 Objawy brunatnej zgnilizny na kwiatach i pędach wiśni

W 2021 roku w miejscowości Józefatów niedaleko Skierniewic przeprowadzono badania na wiśni odmiany ‘Łutówka’, oceniając skuteczność działania bakterii zawartych w preparacie Pantoea Care i porównując ją z działaniem fungicydów w zwalczaniu brunatnej zgnilizny. W wariancie z Pantoea Care wykonano 5 zabiegów, a w kombinacji chemicznej – 3 w okresie kwitnienia.

Preparat mikrobiologiczny wykazał skuteczność na poziomie 71% na kwiatostanach, natomiast standardowy fungicyd osiągnął nieco ponad 73%. Równie wysoką efektywność stwierdzono na pędach – Pantoea Care osiągnął ponad 69%, zaś standard chemiczny – 72%.

W celu skutecznego ograniczenia brunatnej zgnilizny na kwiatach i pędach wiśni zaleca się od 3 do 5 aplikacji Pantoea Care w okresie kwitnienia (BBCH 60–69), w zależności od długości kwitnienia i warunków pogodowych. Stosowanie można rozpocząć na początku kwitnienia (BBCH 60–61) oraz zakończyć na jego końcu (BBCH 67–69), uzupełniając program o zabieg chemiczny w pełni kwitnienia (BBCH 65).

🍇 Ograniczanie szarej pleśni (Botrytis cinerea) na winorośli

W 2022 roku w sadzie doświadczalnym Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach przeprowadzono testy na winorośli odmiany ‘Solaris’, mające na celu ocenę skuteczności Pantoea Care w zwalczaniu szarej pleśni na owocach. Preparat stosowany samodzielnie (w 4–8 aplikacjach) zapewniał ochronę na poziomie ponad 76%. Najwyższą skuteczność, przekraczającą 96%, osiągnięto przy włączeniu dwóch zabiegów fungicydowych do programu z Pantoea Care.

Wyk.1 Winogrona zabezpieczone preparatem Pantoea Care po 30 dniach przechowywania

Wyk.1 Winogrona zabezpieczone preparatem Pantoea Care po 30 dniach przechowywania

Dla skutecznej ochrony przed Botrytis cinerea w uprawie winorośli zaleca się wykonanie 3–6 aplikacji, z czego 3 powinny przypadać na kwitnienie (BBCH 61–69), a pozostałe – na fazę wzrostu i dojrzewania jagód (BBCH 77–89). W warunkach nasilonej presji chorobowej warto rozważyć włączenie fungicydów chemicznych na etapie BBCH 65 i 77.

🍏 Ograniczanie szarej pleśni (Botrytis cinerea) oraz antraknozy jabłek (Colletotrichum acutatum) w okresie przechowywania

W 2019 roku w Dąbrowicach k. Skierniewic sprawdzano skuteczność preparatu Pantoea Care w ograniczaniu chorób przechowalniczych jabłek. Zabiegi wykonywano od kwitnienia aż do zbioru.

Wyk.2 Skuteczność preparatu Pantoea Care w ograniczaniu szarej pleśni i antraknozy podczas przechowywania jabłek

Zastosowanie sześciu zabiegów Pantoea Care znacząco ograniczyło występowanie chorób. Dla szarej pleśni skuteczność preparatu, niezależnie od strategii, zbliżała się do 100%. W przypadku antraknozy sam preparat osiągnął efektywność około 80%, a w połączeniu z fungicydami – niemal 100%.

Rekomenduje się wykonanie 3–6 aplikacji Pantoea Care, w tym minimum dwóch w okresie kwitnienia (BBCH 65 i 67). Pozostałe można rozłożyć na fazę dojrzewania owoców (BBCH 81–85). Przy zwiększonym zagrożeniu chorobowym warto rozszerzyć program o fungicydy w tych samych fazach rozwojowych.

Fot.2 Jabłka Ligol po 5 miesiącach przechowywania, zabezpieczone preparatem Pantoea Care

Fot.2 Jabłka Ligol po 5 miesiącach przechowywania, zabezpieczone preparatem Pantoea Care

🍐Ograniczanie zarazy ogniowej (Erwinia amylovora) na zawiązkach owoców gruszy

W badaniach laboratoryjnych, przeprowadzonych przez zespół Instytutu Ogrodnictwa, oceniono skuteczność bakterii z Pantoea Care w zwalczaniu zarazy ogniowej na zawiązkach gruszy. Preparat porównywano z produktami miedziowymi w stężeniach 0,15% i 0,30%. Po 3, 5 i 7 dniach od infekcji stwierdzono, że skuteczność Pantoea Care była porównywalna z wyższą dawką środka miedziowego.

Wyk.3 Wyniki skuteczności Pantoea Care w ograniczaniu zarazy ogniowej na gruszkach

Dodatkowo, w badaniu szklarniowym przeprowadzonym na kwitnących jabłoniach w doniczkach, porównano działanie Pantoea Care z fungicydem miedziowym. Aplikacja wykonana w pełni kwitnienia wykazała porównywalną skuteczność w ograniczaniu objawów choroby.

Wyk.4 Skuteczność Pantoea Care na kwiatach jabłoni

Wyk.4 Skuteczność Pantoea Care na kwiatach jabłoni

Fot.4 Wyniki badań: porażenie kwiatów i poziom skuteczności (%)

Fot.4 Wyniki badań: porażenie kwiatów i poziom skuteczności (%)

W walce z zarazą ogniową zaleca się łącznie 4 zabiegi Pantoea Care w trakcie kwitnienia: dwa na początku (BBCH 61 – 10% otwartych kwiatów) oraz dwa w pełni kwitnienia (BBCH 65 – min. 50% kwiatów otwartych). Przy uszkodzeniach mechanicznych, takich jak grad czy silny wiatr, warto wykonać dodatkowe opryski na pędy.

🍓 Ograniczanie szarej pleśni (Botrytis cinerea) na owocach jagodowych

W 2023 roku w miejscowości Nowomichowska, podczas doświadczeń na truskawce odmiany ‘Malling Allure’ prowadzonych przez Instytut Agronomiczny Fertico, oceniono skuteczność Pantoea Care. Po 5 zabiegach wykonanych solo uzyskano blisko 74% ograniczenia szarej pleśni, a w połączeniu z fungicydem – ponad 89%.

Wyk.5 Skuteczność preparatu w ograniczaniu szarej pleśni na truskawce ‘Malling Allure’

Wyk.5 Skuteczność preparatu w ograniczaniu szarej pleśni na truskawce ‘Malling Allure’

Dla ochrony owoców jagodowych przed szarą pleśnią rekomenduje się działania od początku wegetacji, z głównym naciskiem na okres kwitnienia i zawiązywania owoców. Stosowanie Pantoea Care w trakcie wzrostu i dojrzewania wspiera ochronę przed gniciem owoców.

Zalecenia dotyczące stosowania produktu Pantoea Care

  1. Produkt należy aplikować w formie oprysku nalistnego, przy użyciu rozpylaczy drobnokroplistych lub średniokroplistych.

  2. Do przygotowania cieczy użytkowej należy używać wody niechlorowanej, o pH w przedziale od 6,2 do 7,2.

  3. Unikać oprysków w pełnym słońcu – najlepiej wykonywać zabiegi rano lub wieczorem.

  4. Nie łączyć preparatu z produktami zawierającymi miedź lub srebro.

  5. Przed zabiegiem dokładnie oczyścić opryskiwacz – pozostałości po środkach chemicznych mogą dezaktywować bakterie.

  6. Całą zawartość opakowania należy zużyć bezpośrednio po otwarciu.

  7. Produkt przechowywać w temperaturze od 5°C do 25°C, z dala od bezpośredniego działania promieni słonecznych.

Informacje dotyczące dawkowania produktu Pantoea Care

  • Jednorazowa dawka: 0,5 kg/ha

  • Zalecana ilość cieczy roboczej: od 400 do 750 l/ha

  • Rekomendowana liczba zabiegów: 2 do 6

  • Optymalne odstępy między zabiegami: 7–14 dni

  • Okres karencji i prewencji: nie dotyczy

Stosowanie Pantoea Care może znacząco wspomóc strategię ochrony sadowniczej przed chorobami przechowalniczymi, takimi jak antraknoza czy szara pleśń. Preparat znajduje zastosowanie zarówno w dużych gospodarstwach sadowniczych, gdzie w połączeniu z kontrolą jakości i systemami chłodniczymi CA pozwala ograniczyć straty, jak i w sadach amatorskich – jako naturalne wsparcie w walce z chorobami owoców.

Dla sadowników prowadzących produkcję towarową Pantoea Care może stanowić ważny element synergii z fungicydami – zarówno w ochronie przed antraknozą, jak i przy monitoringu pogody pod kątem ryzyka zarazy ogniowej. Preparat wpisuje się tym samym w nowoczesną, zintegrowaną ochronę roślin sadowniczych.

Podsumowanie

Pantoea Care to nowoczesny biopreparat, który wpisuje się w dynamicznie rozwijające się trendy ochrony upraw sadowniczych. Produkt ten odpowiada na rosnące wymagania dotyczące bezpieczeństwa żywności i ochrony środowiska, zapewniając skuteczne wsparcie – zarówno w ograniczaniu zarazy ogniowej, zwalczaniu brunatnej zgnilizny drzew pestkowych, jak i w strategii ochrony przechowalniczej jabłek i gruszek.

Zarówno dla profesjonalnych producentów owoców, jak i dla pasjonatów ogrodnictwa, Pantoea Care może stanowić nieodzowny element skutecznego programu ochrony przed chorobami grzybowymi. Oparty na sprawdzonych badaniach i opracowany w oparciu o krajowe szczepy bakterii, preparat ten rozszerza możliwości zintegrowanej ochrony roślin – od oprysków przed zbiorem aż po minimalizowanie strat w przechowalnictwie.

linkedin Placeholder facebook Placeholder twitter Placeholder