Chwasty jednoliścienne stanowią poważne wyzwanie w uprawach jagodowych, gdyż konkurują z roślinami o wodę, światło i składniki pokarmowe, a także mogą przenosić patogeny zagrażające roślinom uprawnym. Utrzymanie plantacji w dobrej kulturze wymaga zatem zaplanowanego i konsekwentnego programu zwalczania tych chwastów. Z jednej strony istnieją metody mechaniczne, takie jak pielniki czy ręczne pielenie, z drugiej zaś – w profesjonalnej produkcji powszechnie stosuje się selektywne środki chemiczne, zwane graminicydami. Należy podkreślić, że osiągnięcie skuteczności w walce z chwastami jednoliściennymi nie polega wyłącznie na wyborze odpowiedniego preparatu, lecz także na trafnym ustaleniu terminu zabiegu, dawki oraz łączeniu metod zabiegowych.

Pierwszym krokiem w efektywnym zwalczaniu chwastów jednoliściennych jest właściwe przygotowanie stanowiska przed założeniem plantacji. Truskawka, malina czy borówka wysoka sadzone są na kilka lat, dlatego równie istotne co wyeliminowanie chwastów jednorocznych jest usunięcie chwastów wieloletnich, takich jak perz właściwy. Zaniedbanie tego etapu może sprawić, że plantacja szybciej się zachwaści, a w konsekwencji producent może ponieść wyższe koszty walki z niepożądanymi, uporczywymi roślinami.

Gdy plantacja już istnieje, standardem w profesjonalnej produkcji staje się łączenie metod mechanicznych z chemicznymi, przy jednoczesnym zachowaniu ostrożności wobec młodych sadzonek (zwłaszcza w malinach i truskawkach). Mechaniczne usuwanie chwastów w międzyrzędziach pozwala ograniczyć ich liczbę, ale nie zawsze jest wystarczające na uciążliwe gatunki rozłogowe. Wtedy należy sięgnąć po  graminicydy – selektywne herbicydy zwalczające chwasty jednoliścienne, takie jak Select Super 120 EC, Camwin 120 EC (zawierające kletodym), Fusilade Forte 150 EC (zawierające fluazyfop-P-butylowy) czy Ready (propachizafop). Każda z tych substancji działa układowo, co oznacza, że wnika przez liście chwastów i rozchodzi się do ich korzeni i rozłogów, skutecznie zwalczając problem u źródła.

Kluczowe znaczenie ma termin zabiegu. W uprawie truskawek preferuje się wykonywać opryski wiosną (od ruszenia wegetacji do momentu pojawienia się zamkniętych pąków kwiatowych) lub tuż po zbiorach. Maliny można zabezpieczać po zbiorach owoców lub wiosną. Z kolei w borówce wysokiej, szczególnie wrażliwej na głębokie zabiegi mechaniczne ze względu na płytki system korzeniowy, graminicydy bywają jedynym rozsądnym rozwiązaniem, o ile zostaną zastosowane zgodnie z zaleceniami producenta.

Nie należy przy tym zapominać o właściwym dawkowaniu. Przykładowo preparaty z kletodymem, jak Select Super 120 EC i Camwin 120 EC do zwalczania jednorocznych chwastów w truskawkach stosuje się zazwyczaj w dawce 0,8 l/ha, podczas gdy perz wymaga wyższej dawki (np. 2 l/ha w fazie 4–6 liści). Fusilade Forte 150 EC może być z kolei stosowane w dawce od 0,6 do 1,7 l/ha. Przekroczenie zalecanej dawki nie przyspieszy efektu, a może uszkodzić rośliny uprawne, natomiast zbyt niska dawka grozi wykształceniem odporności chwastów i znacznym pogorszeniem skuteczności w przyszłych zabiegach.

Podstawą sukcesu jest ponadto rotacja środków. Zastosowanie wyłącznie jednego rodzaju graminicydu przez wiele sezonów może skutkować uodpornieniem się chwastów, a w efekcie ograniczeniem jego skuteczności. Wreszcie, nie sposób pominąć kwestii ochrony środowiska i bezpieczeństwa – zabiegi należy prowadzić zgodnie z zasadami dobrej praktyki rolniczej, uwzględniając m.in. okres karencji, prawidłowe opryskiwanie i zapobieganie znoszeniu cieczy na tereny sąsiednie.

Kiedy skutecznie zwalczyć chwasty jednoliścienne w truskawce?

1. Przed założeniem plantacji – warto starannie przygotować glebę, usuwając wieloletnie chwasty (skrzyp, ostrożeń).

2. W młodych nasadzeniach – początkowo stawiamy na zabiegi mechaniczne (pielniki, ręczne pielenie), a dopiero po pełnym ukorzenieniu się sadzonek możemy sięgnąć po graminicydy.

3. W trakcie sezonu – wiosną (od BBCH 11-12 do zamkniętych pąków kwiatowych, BBCH 56-57) lub po zbiorach (BBCH 90). W tym czasie dobrze sprawdzi się Fusilade Forte 150 EC i Selekt Super 120 EC lub Camwin 120 EC

4. Po zbiorach – to idealny moment na bezpieczne zwalczanie perzu i chwastnicy. W terminie BBCH 91-92 można zastosować np. Ready (1 zabieg/rok).

Najlepsze terminy na zabiegi herbicydowe

1. Przed sadzeniem – kluczowe jest dokładne wyeliminowanie perzu, skrzypu czy ostrożnia poprzez głębokie uprawki gleby.

2. Wiosną – chwasty ruszają równolegle z maliną, dlatego to dobry moment na zastosowanie graminicydów: Select Super 120 EC lub Fusilade Forte 150 EC

3. Po zbiorach – jest to równie korzystny termin, zwłaszcza gdy plon został już zebrany i nie ma ryzyka pozostałości w owocach.

Terminy

1. Wiosną – przed rozwojem kwiatów oraz po zbiorach – rośliny wciąż aktywnie rosną, a chwasty łatwo zwalczyć, zanim wejdą w okres spoczynku.

Skuteczne zwalczanie chwastów jednoliściennych w profesjonalnych uprawach jagodowych wymaga połączenia kilku istotnych elementów: odpowiedniego przygotowania stanowiska, trafnego doboru i rotacji graminicydów, właściwego terminu i dawki zabiegu oraz dbałości o bezpieczeństwo środowiska i roślin. Choć zabiegi mechaniczne i ściółkowanie w pewnym stopniu ograniczają zachwaszczenie, to właśnie graminicydy w sposób selektywny i ukierunkowany gwarantują wysoką skuteczność zwalczania m.in. perzu i chwastnicy jednostronnej. Tylko współdziałanie metod – chemicznych, agrotechnicznych i profilaktycznych – pozwoli producentom truskawek, malin i borówek zminimalizować konkurencję chwastów i zapewnić wysoką jakość oraz wielkość zbioru, nie ryzykując przy tym zdrowia roślin, gleby i środowiska.