Globalna konkurencja w rolnictwie czy zmienne, często ekstremalne warunki atmosferyczne wymagają od rolników i firm nawozowych poszukiwania nowych rozwiązań pozwalających uzyskać wysokie i dobre jakościowo plony. Nawozy skompleksowane aminokwasami to rozwiązanie, które pozwala na szybkie uzupełnienie składników pokarmowych w roślinie. Firmy nawozowe od lat poszukiwały form nawozów łatwo dostępnych dla roślin i skutecznych w małych dawkach oraz bezpiecznych dla ludzi i środowiska. Dzisiaj na rynku jest bardzo szeroka paleta nawozów, w których składniki pokarmowe są dostępne dla roślin w różnym stopniu i tempie. Są nawozy, w których składniki pokarmowe występują w postaci soli mineralnych (azotany, siarczany, chlorki) lub są związane za pomocą związków kompleksujących (np. kwas cytrynowy) czy też chylatów syntetycznych – tzw. kleszczy (np. EDTA , DT PA, EDDHA), dzięki czemu unikamy antagonizmu pomiędzy poszczególnymi składnikami nawozu i podnosimy jego skuteczność.

Pierwsze prace nad aminokwasami w nawozach

W 1956 r. amerykańska firma Albion jako pierwsza rozpoczęła prace nad stworzeniem szybko działających nawozów dolistnych z wykorzystaniem aminokwasów Aminokwasy to związki organiczne zawierające przynajmniej jedną grupę aminową i jedną karboksylową. Należą do najważniejszych związków organicznych w żywych organizmach, ponieważ z nich zbudowane są białka. Aminokwasy są także składnikiem hormonów i enzymów. Rośliny są zdolne do samodzielnej syntezy aminokwasów, ale proces ten wymaga dużo energii i czasu, dlatego też podanie roślinom aminokwasów wraz z deficytowymi składnikami pokarmowymi pozwala zaoszczędzić tę energię i jednocześnie dynamizuje tempo ich rozwoju. Aminokwasy są prekursorami syntezy hormonów roślinnych, a podanie ich w nawozach stymuluje rośliny do większej produkcji tych substancji wzrostowych. Platina zawiera tryptofan - składnik zwiększający elastyczność skórki owocu. Nawóz ten zapobiega pękaniu czereśni. Szczególnie istotne jest podanie w nawozach z aminokwasami:

• tryptofanu, który jest prekursorem auksyn (odpowiedzialnych za szybkość wydłużania się łodyg i korzeni oraz otwieranie się pąków liściowych i aktywność enzymów)
• glicyny i kwasu glutaminowego, które są podstawowymi składnikami tkanek roślinnych
• oraz chlorofilu, dzięki czemu rośliny mogą produkować więcej asymilatów w procesie fotosyntezy.

Z kolei prolina podana przed kwitnieniem wpływa na płodność pyłku, a lizyna, metionina i kwas glutaminowy pobudzają ziarna pyłku do kiełkowania oraz stymulują wzrost łagiewki pyłkowej. Aminokwasy wpływają także na dojrzewanie owoców – szczególnie metionina, która reguluje aktywność wytwarzania przez rośliny etylenu.

Proces pozyskiwania aminokwasów

Pozyskiwanie aminokwasów do celów nawozowych jest procesem trudnym, wymaga ogromnej wiedzy o fizjologii roślin i skomplikowanej aparatury. Niezmiernie istotne jest, aby w procesie otrzymywania aminokwasów nie straciły one swojej aktywności biologicznej.

Najlepsze aminokwasy

Najaktywniejsze biologicznie i najcenniejsze są L-aminokwasy. Uzyskuje się je w drodze enzymatycznej hydrolizy białek roślinnych. W nawozie pełnią one rolę nośnika organicznego – chelatora, który umożliwia szybkie i niezwykle wydajne dostarczanie roślinom składników pokarmowych. Aminokwasy tworzą z nimi bardzo małe, elektrycznie obojętne cząsteczki, co przyspiesza wchłanianie i transport składników mineralnych wewnątrz rośliny.

Źródło wysokiej skuteczności nawozów

Dlaczego aminokwasy są tak skuteczne jako nośnik składników pokarmowych? Molekuły aminokwasów w odróżnieniu od soli technicznych czy syntetycznych chelatów są elektrycznie obojętne, dzięki czemu mogą być transferowane w komórce rośliny przez Ectodesmy do membrany plazmatycznej (plasmalemma). Końcowa absorpcja minerałów z plazmalemmy do cytoplazmy jest możliwa dzięki aminokwasom zawartym w nawozie. Krótki czas pobierania składników pokarmowych W związku z tym czas pobrania składników pokarmowych z nawozów, w których składniki pokarmowe są skompleksowane aminokwasami, jest bardzo krótki i wynosi 2–4 godziny. Ponadto wykorzystanie składników pokarmowych jest bliskie 100 %. Zgodność z metabolizmem rośliny Aminokwasy dzięki pełnej kompatybilności z metabolizmem nawożonych roślin zapewniają szybki i łatwy transport składników pokarmowych wewnątrz roślin do miejsc, w których jest największy deficyt danego składnika pokarmowego. Dzięki tym zaletom nawozy z aminokwasami są coraz popularniejsze, mimo że są droższe niż tradycyjne nawozy.