Szara pleśń i zamieranie pędów malin

Choroba może być przyczyną znacznych strat na plantacjach maliny, z powodu zamierania pędów i gnicia owoców. Infekcji ulegają wszystkie organy nadziemne. W warunkach wysokiej wilgotności dochodzi do masowego porażenia kwiatów, w różnej fazie ich rozwoju (te brunatnieją i zamierają, stanowiąc główne źródło infekcji owoców). Na chorych owocach pojawiają się gnilne plamy, pokrywające się charakterystycznym, szarym, puszystym nalotem grzybni i zarodników konidialnych. Infekcji ulegają także latorośle maliny. Charakterystycznym objawem są rozległe, jasno-brązowe plamy rozwijające się w różnych miejscach pędu. Porażone pędy słabiej rosną i stają się bardzo podatne na przemarzanie. Silnie porażone pędy zamierają, tym bardziej, że są one zazwyczaj silnie uszkadzane przez mróz. Zwalczanie: Zabiegi rozpoczynamy od początku kwitnienia, kontynuujemy z zachowaniem karencji fungicydów. Opryskiwanie przeciwko szarej pleśni prowadzi się od początku kwitnienia, co 7 dni, zalecane fungicydy ograniczają jednocześnie zamieranie pędów malin, ochronę intensyfikujemy szczególnie w okresach deszczowych. Polecane fungicydy: - pirymetanil Pyrus 400 SC - dawka 2,0 l/ha - iprodion: Iprodione 500 SC dawka 1,5 l/ha - tiuramowe- zgodnie z rejestracją - Signum 33 WG dawka 1,8 kg/ha - Teldor 500 SC dawka 1,5/ha Nowe rejestracje to: - Luna Sensation 500 SC dawka 0,6 -0,8 l/ha (rejestracja na rdzę, zamieranie pędów malin i szarą pleśń) -ten produkt wybieramy w temperaturze>12C - Zato 50 WG dawka 0,2 kg/ha (rejestracja na rdzę i zamieranie pędów) - Topsin M 500 SC dawka 1,5 l/ha stosujemy tylko 1 raz - wybrane fungicydy na bazie kaptanu zgodnie z rejestracją Więcej zabiegów i wyższe dawki fungicydów stosuje się w warunkach sprzyjających chorobie, a więc w lata wilgotne i na zagęszczonych plantacjach. Do fungicydów kontaktowych polecamy dodatek zwilżacza Prolonger. Powoduje on lepsze zatrzymanie i „rozciągnięcie” kropli oprysku na powierzchni liścia, a więc i ograniczenie zmycia przez deszcz, zwiększa też penetrację miejsc trudno dostępnych. Dawkowanie- podaje się go w ilości w zależności od użytego preparatu: kontaktowe - 300-400 ml/ha, systemiczne – 200- 300 ml/ha.

Przędziorek chmielowiec i malinowiec

Kontynuuje się lustracje i zwalczanie przędziorków, które powodują bardzo dużą szkodliwość. Żerując na liściach ogładzają je i powodują znaczne obniżenie kondycji roślin, (osłabienie ich wzrostu i owocowania). Rośliny silnie porażone łatwiej ulegają też uszkodzeniom mrozowym. Szkodniki najliczniej występują w drugiej połowie lata, jednak, aby nie dopuścić do ich dużej presji latem, ważne jest zwalczanie wiosenne. Przędziorki to bardzo duże zagrożenie w lata suche i gorące. Lustracje- przed kwitnieniem i po pełni kwitnienia przegląda się 3-4 próby po 50 pojedynczych liści z liścia złożonego, zbieramy liście z dolnej części pędów (te starsze). Próg zagrożenia – jest bardzo niski - na plantacjach odmian tradycyjnych w okresie wiosny i lata stwierdzenie powyżej 2 lub więcej form ruchomych na 1 listek liścia złożonego oznacza konieczność podjęcia walki chemicznej -na plantacjach odmian owocujących na pędach jednorocznych - np. Polana, Polka - zabieg jest konieczny po stwierdzeniu powyżej 1 sztuki szkodnika na 1 listek liścia złożonego przez cały sezon. W warunkach suchej i gorącej pogody, bardzo sprzyjającej dynamicznemu rozwojowi szkodnika, ochronę na odmianach jesiennych powinno się rozpoczynać nawet przy niższym progu zagrożenia. Zwalczanie – w przypadku malin owocujących na pędach jednorocznych okres wiosny i po pełni kwitnienia jest najważniejszym terminem zwalczania przędziorków (nie ma bowiem możliwości zwalczania szkodników po zbiorze, które trwają do przymrozków, kiedy szkodniki schodzą na zimowanie; inaczej jest na odmianach owocujących na pędach dwuletnich – tu możliwe jest skuteczne zniszczenie przędziorka również po zbiorze owoców, bez ryzyka przekroczenia pozostałości pestycydów, co bardzo zmniejsza presję na kolejny sezon i ułatwia ochronę). Należy przestrzegać bezpieczeństwa dla pszczół! Po pełni kwitnienia polecane są akarycydy: - Safran 018 EC (abamektyna) dawka po 0,5 l/ha, możemy zastosować 2x w sezonie– zabieg wykonuje się w dzień pochmurny lub wieczorem, przy minimalnej temperaturze 16C - Ortus 05 SC dawka 1,5 l/ha można zastosować maksymalnie 1 x w sezonie. Ponieważ szkodnik jest bardzo mały i żeruje pod spodem liści - do w/w akarycydów, poleca się dodatek zwilżacza dla podniesienia skuteczności zabiegu. Do produktów na bazie abamektyny polecamy adiuwant Prolonger, w przypadku Ortusa 05 SC - Flipper lub Hiperion.

Przebarwiacz malinowy

Przebarwiacz malinowy to roztocz z rodziny szpecielowatych. Szpeciel ten początkowo notowany był głównie na odmianie Glen Ample. Niestety przenosi się też na inne odmiany i jest wektorem groźnego wirusa -plamistości liści maliny. Lustracje i próg zagrożenia– wykonuje się przez cały sezon, poszukując liści z objawami przebarwień i szpecieli na dolnej stronie liści. Niezbędny jest binokular, gdyż szkodniki są niewidoczne gołym okiem, samica ma długość 0,16 mm, a samiec 0,1 mm. Obecność nawet pojedynczych szpecieli oznacza zagrożenie i konieczność podjęcia zwalczania. Zwalczanie – Niestety brak jest zarejestrowanych insektycydów do walki z tym szkodnikiem, ale jest on ograniczany podczas zwalczania przędziorków (wszystkie zalecane do zwalczania przędziorka akarycydy są skuteczne w zwalczaniu przebarwiacza).

Pryszczarek namalinek łodygowy

W okresie kwitnienia konieczna może być kontynuacja zwalczania pryszczarka namalinka łodygowego. Na plantacjach odmian jesiennych zabiegi zwalczające również wykonuje się w maju i czerwcu. Lustracja/próg zagrożenia – lustracje kontynuuje się w ostatniej dekadzie maja i dalej w czerwcu, pryszczarek namalinek łodygowy wymaga zwalczania chemicznego tylko na plantacjach uszkodzonych w ubiegłym roku, jeśli stwierdzono powyżej 5% pędów z objawami żerowania larw szkodnika (po przejrzeniu 4 prób po 50 pędów tegorocznych na obecność jaj lub larw pod skórką). Można korzystać także w pułapek feromonowych, odławiających samce i wskazujących dynamikę lotów (są dostępne są na rynku europejskim) lub prowadzimy monitoring składania jaj w sztucznie wykonanych podłużnych nacięciach skórki na pędach jednorocznych (te powinny być zaznaczone, aby po kilku dniach móc je odnaleźć, wyciąć i pod binokularem sprawdzić miejsce zranienia na obecność jaj i larw). Zwalczanie- Plantacje odmian owocujących na pędach dwuletnich opryskuje się w okresie masowego lotu much I pokolenia (te latają w maju i na początku czerwca, a w końcu czerwca i w lipcu pojawiają się osobniki II pokolenia). Polecane insektycydy: - Kobe/Mospilan 20 SP w dawce 0,2/ha - Calypso 480 SC dawka 0,2l/ha - jeden z pyretroidów z deltametryną np. Decis Mega 50 EW dawka 0,25/ha Wskazany jest dodatek zwilżacza Flipper lub Hiperion i dokładne pokrycie cieczą opryskową dolnych odcinków pędów (dawka cieczy do 750 l), najlepiej opryskiwaczem z pomocniczym strumieniem powietrza. Przy dużym zagrożeniu konieczne jest powtórzenia zabiegu w miarę potrzeby co 10-14 dni. Wymienione insektycydy zwalczają jednocześnie kistnika malinowca i kwieciaka malinowca oraz mszyce.

Mszyce

Na malinach występuje kilka gatunków mszyc. Szkodniki te mogą spowodować na plantacjach dość duże straty bezpośrednie i pośrednie. Te pierwsze to wysysanie soków z komórek liści i wierzchołków pędów, w wyniku czego te zwijają się i skręcają, pędy mają bardzo zahamowany wzrost. Mszyce zasiedlają także kwiatostany. Szkodliwość pośrednia to przenoszenie groźnych dla roślin wirusów. Niewłaściwie prowadzona walka chemiczna z mszycami sprzyja zawirusowaniu roślin, co jest dużym problemem na plantacjach w Polsce. Lustracja/próg zagrożenia -Ocenę zagrożenia przez mszyce kontynuuje się zarówno na plantacjach owocujących na pędach drugorocznych i jednorocznych, co około 2 tygodnie, w każdym terminie przeglądać 200 pędów (4 próby po 50 pędów). Próg zagrożenia to powyżej 5% zasiedlonych pędów. Zwalczanie – przeprowadza się jednocześnie z pryszczarkiem namalinkiem łodygowym oraz z kistnikiem i kwieciakiem malinowcem.

Szkodniki odmian owocujących na pędach dwuletnich:

Kistnik malinowiec

W razie dużego zagrożenia, zwalczanie rozpoczęte przed kwitnieniem kontynuuje się również na początku kwitnienia. Lustracje/próg zagrożenia: Ocenę zagrożenia kontynuujemy tuż przed kwitnieniem i tuż przed pełnią kwitnienia, szukając uszkodzonych (wyjedzonych) pąków kwiatowych. Strząsamy chrząszcze na podstawioną płytkę (średnicy 10-15 mm), z losowo wybranych 200 kwiatostanów (4 próby po 50). Próg zagrożenia to stwierdzenie 1 chrząszcza w próbie lustrowanych kwiatostanów.

Kwieciak malinowiec

Po rozluźnieniu się pąków kwiatowych w kwiatostanach samice składają jaja do pąków kwiatowych, podgryzając charakterystycznie szypułkę pąków kwiatowych (ten w konsekwencji więdnie, zasycha albo opada). Larwy (brudnobiałe, długości do 3-4 mm, z ciemniejszą głową) żerują w pąkach. Próg zagrożenia/lustracje- W przypadku tych szkodników kontynuujemy lustracje na początku kwitnienia, strząsając chrząszcze na podstawiona płytkę, z losowo wybranych 200 kwiatostanów (4 próby po 50). Później monitorujemy również obecność uszkodzonych pąków kwiatowych. Próg zagrożenia to 2 chrząszcze w próbie 200 przejrzanych kwiatostanów. Chrząszcz jest czarny, długości około 4 mm, z długim, cienkim ryjkiem. Zwalczanie obu szkodników: W sytuacji dużego zagrożenia opryskiwanie przeprowadza się także bezpośrednio przed kwitnieniem oraz na początku kwitnienia. Polecane insektycydy: - Kobe/Mospilan 20 SP– dawka 0,2/ha - Calypso 480 SC dawka 0,2/ha Wskazany jest dodatek zwilżacza Flipper. Ponieważ zabieg czasami wykonuje się na początku kwitnienia trzeba go przeprowadzić po oblocie pszczół (mimo, że prewencja nie dotyczy) W/w insektycydy ograniczają również mszyce, pryszczarka namalinka łodygowego. Barbara Błaszczyńska, Doradca Sadowniczy