Na jakość i trwałość przechowywanych jabłek duży wpływ ma
termin ich zbioru. Szczególnie w latach, w których przebieg warunków atmosferycznych skłania do dłuższego przetrzymywania tych owoców na drzewie, aby osiągnęły oczekiwane cechy jakościowe, takie jak: wielkość, powierzchnię rumieńca, barwę zasadniczą skórki.
Zobacz również:
Jak przechowywać oszczędnie? – część I
Jak przechowywać oszczędnie? – część II
Wyznaczenie optymalnego terminu zbioru
Aby prawidłowo określić właściwy termin zbioru jabłek, warto wykonać przynajmniej jeden z pomiarów, takich jak:
- test skrobiowy,
- badanie jędrności owoców,
- zawartości ekstraktu,
- zawartości etylenu w komorach nasiennych,
- intensywność oddychania.
Test skrobiowy
Test skrobiowy jest prostszym sposobem określenia dojrzałości owoców. W metodzie tej wykorzystujemy możliwość tworzenia barwnego kompleksu jodu ze skrobią.
Na badany miąższ należy nanieść roztwór jodu w jodku potasu, co powoduje zabarwienie tych partii miąższu, w których znajduje się skrobia, na kolor granatowy.
Stan dojrzałości w tej metodzie określa się na podstawie skali 10-stopniowej, gdzie 1 oznacza owoce surowe, a 10 owoce przejrzałe. Niektóre odmiany należy zbierać, gdy mają około 30% powierzchni zabarwionej (np. Jonagold), natomiast inne wtedy, gdy zabarwienie sięga 60–70% (np. Szampion).
Jędrność miąższu
Badanie jędrności owoców pozwala określić twardość owoców w czasie zbioru. Każda odmiana charakteryzuje się inną twardością, która spada wraz z okresem przechowywania. Pozwala też kreślić zmiany jakości owoców w trakcie przechowywania i obrotu handlowego.Jędrność może być wskaźnikiem wytrzymałości owoców na uszkodzenia mechaniczne.
Jest też użytecznym parametrem w przewidywaniu zmian jakościowych wymaganych przez rynek. Jabłka nie powinny trafiać na rynek z jędrnością mniejszą niż 4,5 kG.
Najprostszym przyrządem wykorzystywanym do pomiaru jędrności jest ręczny
jędrnościomierz. Pomiar wykonujemy, trzymając w jednej ręce owoc, a w drugiej przyrząd. Zdecydowanym ruchem należy wbić trzpień pomiarowy w miąższ jabłka na głębokość zaznaczoną na trzpieniu (nacięcie w kształcie pierścienia).
Zawartość ekstraktu
Zawartość ekstraktu to ilość cukrów w soku owocu. Mierzy się ją za pomocą
refraktometru, gdzie wykorzystuje się efekt załamania światła w cieczy. Jabłka powinny zawierać 12,5–14,5% cukrów.
Optymalny termin zbioru - nie dla wszystkich owoców
Nie można wyznaczyć optymalnego terminu zbioru jednocześnie dla wszystkich owoców na drzewie. Szczególnie gdy kwitnienie drzew (tak jak w tym roku) przeciągało się do 3 tygodni. Wówczas jabłka dojrzewają nierównomiernie.
Najpierw dojrzewają owoce na obwodzie korony i te powinny być od razu sprzedane, później zaś większość pozostałych, które można
przeznaczyć do przechowywania.
W czasie zbioru często około 20% jabłek (głównie w głębi korony)
jest jeszcze niedostatecznie niewyrośniętych, nie w pełni dojrzałych, zbyt słabo lub w ogóle niewybarwionych.
Te owoce powinny pozostać na drzewie mniej więcej 2 tygodnie dłużej – w tym czasie na ogół szybko przyrastają i wybarwiają się. Takie postępowanie przeważnie jest opłacalne, mimo że wymaga większych nakładów pracy.
Zobacz również: Jak przechowywać oszczędnie? – część IV
