Intensywne stosowanie środków ochrony roślin w uprawach warzywniczych przynosi szybkie efekty w postaci zwalczenia agrofagów i zwiększenia plonów, ale także przyczynia się do wielu problemów. Najpoważniejszą konsekwencją jest zanieczyszczenie gleby i wód gruntowych, co poważnie pogarsza jakość środowiska. Ponadto nadmierne używanie pestycydów sprzyja rozwojowi odporności chorób i szkodników, a to zmusza rolników do stosowania coraz silniejszych środków ochrony. Taki proces eskaluje problemy związane z bezpieczeństwem żywności, w tym kumulację chemikaliów w plonach, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie konsumentów. Mimo tych zagrożeń oraz zapotrzebowania rynku na zdrową żywność ekologiczna uprawa warzyw nie jest metodą rozchwytywaną przez rolników. To bowiem poważne przedsięwzięcie, które wiąże się z wieloma trudnościami, głównie ze względu na różnorodność gatunków i odmian oraz zróżnicowane potrzeby warzyw w odniesieniu do środowiska, a także wspomniane już ograniczenia w ochronie upraw.
Ekologiczna uprawa warzyw – szanse i wyzwania nowoczesnego rolnictwa
Nowe możliwości
W związku z tymi wyzwaniami rośnie znaczenie badań nad nowymi rozwiązaniami przeznaczonymi do produkcji ekologicznej. W centrum zainteresowania znajdują się mikroorganizmy pożyteczne dla roślin, które mogą wspierać ich wzrost, poprawiając odporność na choroby i stresy abiotyczne. Wykorzystywane są również wyciągi roślinne, działające jako naturalne środki ochrony, skutecznie ograniczające presję chorób i szkodników. Ponadto badania koncentrują się na opracowywaniu bezpiecznych substancji i ich związków, które wspomagają walkę z agrofagami. Te innowacyjne metody stają się opcją dla chemicznych środków ochrony roślin, a ich stosowanie nie tylko poprawia jakość plonów i zwiększa efektywność produkcji, ale także minimalizuje negatywny wpływ na środowisko. Dotychczasowe badania doprowadziły do opracowania i wdrożenia wielu biopreparatów, z których najczęściej wykorzystywane są produkty służące do biologicznej ochrony roślin. Zawierają one mikroorganizmy antagonistyczne lub pasożytnicze, które skutecznie zwalczają patogeny roślin. Na rynku dostępne są również preparaty mikrobiologiczne stymulujące aktywność mikroflory glebowej, a także wspierające wzrost, zdrowotność i plonowanie roślin, przyczyniając się do poprawy jakości upraw w sposób naturalny i zrównoważony.
Biorąc to wszystko pod uwagę, można stwierdzić, że ekologiczna ochrona warzyw z wykorzystaniem nowoczesnych biopreparatów staje się coraz bardziej skuteczna. A produkty zawierające bakterie, grzyby, ekstrakty roślinne oraz związki silikonowe zyskują na popularności. W przypadku niektórych gatunków roślin odpowiednio dobrane preparaty mikrobiologiczne mogą całkowicie zastąpić tradycyjne środki chemiczne. Dzięki tym innowacyjnym rozwiązaniom możliwe jest uzyskiwanie zdrowych, wysokiej jakości plonów przy zrównoważonym rozwoju rolnictwa. Rozwiązania i metody ochrony upraw z wykorzystaniem preparatów biologicznych można prześledzić na przykładzie wielu warzyw, choćby kapustnych.
Do walki z chorobami odglebowymi
Biocontrol T34 to preparat, który daje możliwość ochrony warzyw kapustnych metodami biologicznymi już od początku wegetacji roślin. Zawiera on pożyteczne grzyby Trichoderma asperellum T34, które skutecznie kolonizują środowisko glebowe, zabezpieczając system korzeniowy roślin uprawnych przed trudnymi do wyeliminowania chorobami odglebowymi powodowanymi przez Fusarium spp., i Pythium spp. Ponadto Biocontrol T34 zapewnia silniejszy wzrost roślin. Grzybnia zwiększa zasięg systemu korzeniowego, co przyczynia się do poprawy pobierania składników pokarmowych i wody. Preparat należy zastosować przed sadzeniem lub siewem rośliny uprawnej (0,25 kg/ha), a następnie wymieszać z glebą. Możliwa jest również jego aplikacja w trakcie sezonu wegetacyjnego poprzez opryskiwanie powierzchniowej warstwy gleby lub przez system nawadniający. Atutem tego biofungicydu jest potwierdzona etykietowo możliwość stosowania go w wielu wrażliwych na choroby odglebowe gatunkach, m.in. w warzywach korzeniowych, cebulowych czy dyniowatych.
Do zabezpieczania części nadziemnych
Pantoea Care to produkt mikrobiologiczny, który stanowi skutecznie wsparcie w zabezpieczaniu roślin m.in. przed czernią krzyżowych. Jest to choroba mogąca znacząco obniżyć jakość i wielkość plonu. Dlatego ważna jest ochrona przed patogenami nie tylko systemu korzeniowego roślin, ale i ich nadziemnych części. Pantoea Care zawiera wyjątkowe szczepy bakterii – Pantoea agglomerans B/00272, Pantoea alli B/00276 – wyizolowane z polskich gleb przez naukowców z Instytutu Ogrodnictwa – Państwowego Instytutu Badawczego w Skierniewicach. Bakterie te kolonizują powierzchnię liści, tworząc skuteczną barierę dla rozwoju patogenów roślinnych. P. agglomerans i P. alli są zdolne do syntezy metabolitów o działaniu antybiotycznym, takich jak fenazyna. Ponadto produkują enzymy, które rozkładają ściany komórkowe patogenów. Mikroorganizmy te stanowią także wsparcie ochrony innych gatunków warzywniczych przed chorobami, np. szarą pleśnią na papryce czy mączniakiem prawdziwym i alternariozą na marchwi. Limocide jest naturalnym produktem, który stanowi doskonałe uzupełnienie ochrony fungicydowej. Olejek pomarańczowy, na którym bazuje preparat, działa fizycznie na agrofagi, poprzez wysuszanie ścian komórkowych grzybów i szkodników. Niewątpliwą zaletą Limocide jest formuła 2 w 1 – w przypadku warzyw produkt może być stosowany jako:
fungicyd (w kapuście zwalcza bielika krzyżowych, w warzywach korzeniowych, dyniowatych i liściastych mączniaka),
insektycyd (zwalcza szkodniki, m.in. mączliki i wciornastki, występujące na kapuście i innych warzywach).
Do eliminacji szkodników
Poza wspomnianym już insektycydowym wykorzystaniem środka Limocide do ochrony warzyw kapustnych przed szkodnikami można sięgnąć po poniższe produkty.
Delfin WG to bioinsektycyd skutecznie zwalczający gąsienice sówkowatych, bielinkowatych, tantnisiowatych, które są dużym zagrożeniem dla kapust. Bakterie Bacillus thuringiensis ssp. kurstaki szczep SA-11, będące czynnikiem aktywnym środka, zakłócają funkcjonowanie nabłonka jelita środkowego gąsienic, budując formy przetrwalnikowe (spory) oraz tworząc w nich kryształy białek toksycznych dla agrofagów. Delfin WG poza warzywami kapustnymi może być wykorzystywany do ochrony uprawianych pod osłonami gatunków roślin psiankowatych i dyniowatych.
Next Pro jest preparatem o działaniu fizycznym i rozwiązaniem skutecznie zwalczającym szkodliwe owady i roztocza żerujące na roślinach uprawnych. Związki silikonowe, stanowiące substancję czynną preparatu, tworzą na powierzchni roślin i ciałach szkodników powłokę, która uniemożliwia im poruszanie się. Prowadzi to do zahamowania żerowania, a następnie do wyeliminowania agrofagów.
Azatin EC to specjalista w ochronie warzyw szklarniowych. Jego substancja czynna – azadayrachtyna (pozyskiwana z nasion miodli indyjskiej) – wykazuje bardzo wysoką skuteczność w zwalczaniu szkodników. Preparat zaburza procesy rozwojowe agrofagów, uniemożliwiając im metamorfozę do stadium owada doskonałego. Ponadto hamuje żerowanie szkodników (działanie antyfidantne) oraz odstrasza je (jako repelent).
Ekologiczna ochrona warzyw – przyszłość zrównoważonego rolnictwa
Rozwój nakreślonych technologii jest kluczowy dla zwiększenia zainteresowania rolników ekologiczną produkcją warzyw. Zapewniają one bowiem narzędzia do zrównoważonego zarządzania uprawami. Przejście na takie rolnictwo oznacza nie tylko mniejsze uzależnienie od syntetycznych nawozów i pestycydów, ale także minimalizowanie negatywnego wpływu na środowisko, czyli:
poprawę jakości wód gruntowych,
mniejsze zanieczyszczenie gleby,
zachowanie bioróżnorodności.
Co więcej, zrównoważona produkcja warzyw oparta na naturalnych preparatach ochrony roślin i nawozach jest równoznaczna z wytwarzaniem zdrowych plonów, zgodnych z oczekiwaniami konsumentów dotyczącymi bezpiecznej żywności ekologicznej. W przypadku niektórych gatunków roślin odpowiednio dobrane preparaty mikrobiologiczne mogą całkowicie zastąpić tradycyjne środki chemiczne. Dzięki tym innowacyjnym rozwiązaniom możliwe jest uzyskiwanie zdrowych, wysokiej jakości plonów przy zrównoważonym rozwoju rolnictwa.
Warto wiedzieć, że…
…Agrosimex nie tylko trzyma rękę na pulsie w kwestii dostępnych rozwiązań biologicznych do ochrony i nawożenia upraw, ale także prowadzi intensywne działania wdrożeniowe. W ofercie firmy obecnie jest już duży wybór tego rodzaju produktów, o skuteczności potwierdzonej wynikami badań i obserwacjami rolników.
Aby dowiedzieć się więcej, warto sięgnąć po katalog „Rozwiązania biologiczne – ochrona roślin uprawnych i regeneracja gleby”.
