Fragment instalacji do Fertygacji sadów. Obecny poziom techniki zapewnia bardzo łatwe i szybkie podanie wody i nawozów, nawet w dużych gospodarstwach sadowniczych. Przebieg pogody w 2015r u wielu sadowników zmienił radykalnie podejście do systemu nawożenia sadów. Po kilku latach mokrych lub o optymalnym przebiegu pogody w sadach, w których były zainstalowane systemy do nawadniania i fertygacji, ale ich nie używano, w 2015 r sytuacja uległa całkowitej zmianie i były one wykorzystywane tak intensywnie jak nigdy wcześniej. Lekka zima, praktycznie bez śniegu zapowiadała już problemy z wodą , ale to co działo się z pogodą w lipcu i sierpniu zaskoczyło wszystkich sadowników.    

Trudne warunki w sadach

Bardzo upalna pierwsza połowa lipca i praktycznie cały sierpień kiedy temperatury przekraczały 35-38°C (17 -20dni z temperatura >30°C)  doprowadziły do niespotykanej do tej pory w Polsce sytuacji, ponieważ dzienna ewapotranspiracja w sadach przekroczyła 5,7mm. Brak opadów w tym czasie doprowadził do największego w ostatnich latach deficytu wody, który według IUNG osiągnął w centralnej i wschodniej Polsce pod koniec sierpnia poziom prawie 300mm. W związku z taką sytuacją, każdy kto miał tylko techniczne możliwości i źródło wody nawadniał swoje plantacje. Niestety późne wprowadzenie samego nawadniania nie zawsze było skuteczne, ponieważ przy braku składników pokarmowych w glebie rośliny nie mogły w pełni wykorzystać dobrodziejstwa jakim jest woda. Dlatego też najlepszym sposobem na suszę było podawanie wraz z wodą całkowicie rozpuszczalnych nawozów Rosasol, saletry wapniowej, saletry potasowej. Dzięki temu zdecydowana większość sadowników uzyskała bardzo dobre plony, często na poziomie plonów z rekordowego 2014r. Rozkład opadów w wybranych stacjach meteo Agrosimex na terenie Polski w 2015r. Niedobory składników pokarmowych, głównie potasu i magnezu spowodowane bardzo wysokimi temperaturami. Objawy deficytu składników pokarmowych nasiliły się po długim nawadnianiu samą wodą.

Ratunek w fertygacji

W tym roku zdecydowana większość sadowników nawadnianie i fertygację sadów uruchomiła jak susza zaczęła mocno dokuczać kondycji sadów. Jest grupa członków Klubu Fertygacyjnego działającego od 2013r przy AGROSIMEX pod merytoryczną opieką prof. Waldemara Tredera z Instytutu Ogrodnictwa, którzy fertygację traktują jako bardzo ważny element systemu nawożenia  sadów. Pierwsze zabiegi fertygacji wykonali już na początku kwitnienia sadów.

Podstawą racjonalnej i skutecznej fertygacji są

• systematyczność i konsekwencja w działaniu,
• podstawowa wiedza o zasobności gleby w składniki pokarmowe poparta wynikami analiz chemicznych gleby,
• odpowiednie zbilansowanie dawek nawozów mineralnych
• precyzyjne stosowanie nawozów do fertygacji,  w oparciu o wyniki analiz chemicznych roztworu glebowego pobieranego z sondy drenażu glebowego zamontowanych w sadach

Prawidłowy program nawożenia - fertygacja

Od 2012 roku Pan Wiesław Dziubiński należy do klubu fertygacyjnego. Na bardzo lekkich glebach jakie występują w gospodarstwie systematyczna i precyzyjna fertygacja jest podstawą wysokich i stabilnych plonów, które w tym roku wyniosły 65t/ha. Bardzo dobra zasobność roztworu glebowego  w azot na początku okresu wegetacji (100mg/L) jest gwarancją dobrego wzrostu organów wegetatywnych, a następnie owoców. Z racji charakterystyki gleb od kilku lat nie udało się przekroczyć poziomu potasu powyżej 50mg/L , ale dzięki systematycznej fertygacji potasem od początków kwitnienia zapewniony jest stały dopływ tego bardzo ważnego składnika. Mimo lekkich gleb w gospodarstwie występuje bardzo dobry poziom zawartości wapnia, dzięki czemu drzewa korzystają z niego bez żadnych ograniczeń. W sadzie doświadczalnym, w Golianach wykonano pomiary składników pokarmowych podczas wegetacji i na tej podstawie wprowadzono program nawożenia przy pomocy ferygacji. Wyjściowa koncentracja składników pokarmowych była na niskim i bardzo niskim poziomie. Intensywna fertygacja wpłynęła na zdecydowaną poprawę koncentracji składników w roztworze glebowym, co zapewniło optymalne zaopatrzenie drzew w składniki pokarmowe i wysokie plony jabłek na poziomie 85t/ha.

Przykładowy program fertygacji jabłoni nawozami Rosasol

Podstawa programu fertygacyjnego – analiza gleby

W oparciu o otrzymane wyniki analiz chemicznych przykładowy program fertygacji jabłoni jest bardzo często modyfikowany i dostosowany do otrzymanych wyników w danym gospodarstwie. Dzięki temu stosuje się tylko te składniki pokarmowe, których koncentracja jest zbyt niska i w takich dawkach, które zapewnią prawidłowy wzrost roślin. Z reguły fertygację sadów powinniśmy zakończyć do połowy sierpnia. W tym roku ze względu na pogodę została ona przedłużona do połowy września. Fertygacja jest szybkim, bezpiecznym i skutecznym sposobem podawania wszystkich składników pokarmowych, nawet w tak wysokich temperaturach jakie odnotowaliśmy w lipcu i sierpniu 2015r, kiedy trudno było wykonać zabiegi nawożenia dolistnego. Ponadto dostarczenie wody i nawozów poprzez nawadnianie zapobiega nadmiernemu nagrzaniu gleby, systemu korzeniowego oraz umożliwia drzewom odpowiednią transpirację,  utrzymanie bezpiecznej temperatury, odpowiednie odżywienie i właściwy przebieg wszystkich procesów życiowych. W końcowym efekcie wysokie i stabilne plony, nawet w tak ekstremalnych warunkach pogodowych. Krzysztof Zachaj